Konstrukcja z hay to, po czasownikach ser i estar, trzeci odpowiednik polskiego być. Dzisiaj dokładnie przyjrzymy się jej zastosowaniu, a o pozostałych dwóch czasownikach przeczytasz tutaj: SER | ESTAR.
Słowo hay jest bezosobową formą czasownika haber. Można je przetłumaczyć jako jest, są. Łączy się zarówno z rzeczownikami w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej w konstrukcji hay + rzeczownik, np.:
Struktury tej używa się, by stwierdzać:
że coś istnieje / występuje lub nie
ile czegoś jest
Hay odnosi się do rzeczy lub osób, o których wspominamy po raz pierwszy lub nieprecyzyjnie. Dlatego też z hay możemy używać rodzajników nieokreślonych (un, una, unos, unas).
Z hay nie używamy:
rodzajników określonych (el, la, los, las)
zaimków dzierżawczych (mi, tu, su)
nazw własnych.
By przekazać na przykład, że w biurze jest jakaś osoba albo jedna osoba, powiemy: Hay una persona en la oficina. Mając jednak na myśli kogoś konkretnego, zamiast konstrukcji z hay użyjemy czasownika estar z odpowiednim rodzajnikiem określonym, zaimkiem dzierżawczym lub nazwą własną, np.:
W konstrukcji hay + rzeczownik w liczbie mnogiej możemy używać:
samodzielnych rzeczowników
rodzajników nieokreślonych unos i unas
określeń muchos i muchas (dużo, wiele) oraz pocos i pocas (mało)
konkretnych liczb wskazywanych obiektów
Aby dowiedzieć się więcej o rzeczownikach i liczbie mnogiej, koniecznie przeczytaj nasz wpis: Rodzaj i liczba mnoga hiszpańskich rzeczowników.
Przeczenia z konstrukcją z hay tworzymy, dodając słowo no przed hay, np.:
Uwaga! W przeczeniach z hay nie używamy rodzajników (o hiszpańskich rodzajnikach pisaliśmy tutaj: Artículos).
Aby stworzyć pytanie, wystarczy dodać pytajniki:
Przy niektórych zaimkach pytających hay może przeskakiwać na koniec zdania:
W zdaniach przeczących i pytających często używamy zaimków nieokreślonych:
w przeczeniach spotkamy: ningún/ninguno (żaden), ninguna (żadna), nadie (nikt), nada (nic)
w pytaniach pojawią się: algún/alguno (jakiś), alguna (jakaś), alguien (ktoś), algo (coś)
Uwaga! Słowa alguno i ninguno przed rzeczownikiem rodzaju męskiego gubią końcówkę -o, przyjmując formy algún i ningún. Gdy występują samodzielnie, zachowują -o, np.:
Z hiszpańskimi rzeczownikami niepoliczalnymi (np.: pan – chleb, leche – mleko, agua – woda, gente – ludzie) po hay nie używamy rodzajników. Rzeczownik niepoliczalny może występować:
samodzielnie
z określeniami takimi jak mucho/mucha (dużo) lub poco/poca (mało)
Porównajmy formę bezosobową czasownika haber (hay) z czasownikiem estar.
Gdy mówimy o istnieniu czegoś w danym miejscu, używamy słowa hay. Od niego zwykle zaczyna się zdanie, a po nim stawiamy rzeczownik, o którym mówimy, np.:
W tym zdaniu chodzi o jakiś bliżej nieokreślony sklep w danym miejscu.
Do określania położenia stosujemy czasownik estar. W tym przypadku mówimy o położeniu konkretnej rzeczy, która jest podmiotem zdania, np.:
W tym zdaniu mamy na myśli konkretny sklep.
Z hay używamy rodzajnika nieokreślonego z rzeczownikami w liczbie pojedynczej (np. Hay una tienda). Możemy podać ilość (np. Hay muchas/cinco tiendas) lub nie wstawiać rodzajnika, gdy w zdaniu występują rzeczowniki w liczbie mnogiej lub niepoliczalne (np. Hay leche en la nevera).
Z czasownikiem estar rzeczownik zwykle występuje z rodzajnikiem określonym (el, la, los, las) lub z zaimkiem dzierżawczym (np. mi, tu, su, nuestro) jak w przykładzie.
Spójrz jeszcze na poniższe podsumowanie:
HAY | ESTAR |
|---|---|
wskazuje istnienie czegoś w danym miejscu (istnienie) | wskazuje, gdzie coś się znajduje (położenie) |
odnosi się do rzeczy nieokreślonych | odnosi się do rzeczy określonych |
zwykle występuje z rodzajnikiem nieokreślonym (rzeczownik w liczbie pojedynczej) lub bez rodzajnika (rzeczownik w liczbie mnogiej lub niepoliczalny) | zwykle występuje z rodzajnikiem określonym (el, la, los, las) lub z zaimkiem dzierżawczym (np. mi, tu, su, nuestro) |
Hay una tienda (cerca de aquí). Jest sklep (niedaleko stąd). | La tienda está aquí. (Ten) sklep jest tutaj. |
Formę hay spotkasz też w konstrukcji hay que, której używamy do wyrażenia konieczności/obowiązku. Nie odnosi się ona do żadnej konkretnej osoby i na język polski tłumaczymy ją jako trzeba. Stosujemy ją z czasownikiem w formie bezokolicznika, np.:
Rozpocznij naukę hiszpańskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Czy hay się odmienia?
Nie – hay to bezosobowa forma czasownika haber i nie zmienia się w zależności od osoby czy liczby. To oznacza, że zawsze używamy hay, niezależnie od tego, czy mówimy o jednej rzeczy (Hay un libro) czy o wielu (Hay libros). To znacznie ułatwia jego naukę!
Jak tworzy się przeczenie z hay?
Wystarczy dodać no przed hay, np.: Hay un problema. → No hay problema.
Pamiętaj, że w przeczeniach z hay nie używamy rodzajników.
Czym różni się hay od estar?
Hay informuje, że coś istnieje (np. Hay una tienda – Jest sklep), a estar wskazuje, gdzie coś się znajduje (np. La tienda está aquí – Sklep jest tutaj). Hay łączy się z rzeczami nieokreślonymi, estar – z określonymi.
Czas na ćwiczenia! Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na hiszpański, stosując zasady opisane powyżej.
Karolina
Czy wiesz, że w języku hiszpańskim czasownik być ma aż trzy odpowiedniki? Są to czasowniki ser, estar i haber. Nauka ich prawidłowego użycia stanowi jedno z większych wyzwań dla osób uczących się języka hiszpańskiego. Wszystko dlatego, że dla każdego czasownika zarezerwowane są konkretne konteksty i nie można stosować ich wymiennie. W tym artykule dokładnie przyjrzymy się zastosowaniu i odmianie czasownika SER.
Karolina
Pronombres de objeto directo to zaimki dopełnienia bliższego. Mogą one zastępować rzeczownik nieżywotny lub żywotny (osobowy) nazywający osobę lub rzecz, której czynność bezpośrednio dotyczy.
Karolina
W tym wpisie pokażemy, jak używać rodzajników w języku hiszpańskim, czyli krótkich wyrazów występujących przed rzeczownikiem. Znajomość rodzajników pozwala uniknąć wielu nieporozumień – często ich użycie lub pominięcie całkowicie zmienia znaczenie wypowiedzi.
