Rodzajniki w języku hiszpańskim

¡Hola! W tym wpisie pokażemy, jak używać rodzajników w języku hiszpańskim. Rodzajnik (el artículo) występuje przed rzeczownikiem i wskazuje jego rodzaj i liczbę. Może również informować, czy chodzi o jakąś, dowolną rzecz, czy też mamy na myśli coś konkretnego. Znajomość rodzajników pozwala uniknąć wielu nieporozumień – często ich użycie lub pominięcie całkowicie zmienia znaczenie wypowiedzi.

Rodzajniki nieokreślone (los artículos indefinidos)

Un/una/unos/unas to rodzajniki nieokreślone używane przed rzeczownikiem bliżej nieokreślonym, nieopisanym, niesprecyzowanym. Często tłumaczymy je jako jakiś, pewien:

• un + lp., r. męski, np. un chico – chłopak

• una + lp., r. żeński, np. una chica – dziewczyna

• unos + lm., r. męski, np. unos chicos – chłopcy

• unas + lm., r. żeński, np. unas chicas – dziewczyny.

Uwaga! Słowo un/una może oznaczać też jeden/jedna. 

Kiedy stosujemy rodzajniki nieokreślone?

Rodzajników nieokreślonych używamy:

• z rzeczownikami opisanymi przez przymiotnik w połączeniu un/una/unos/unas + rzeczownik + przymiotnik
  

  Madrid es una ciudad preciosa.

  Madryt jest pięknym miastem.

• z rzeczownikami policzalnymi po wyrażeniu hay
  

  ¿Hay un supermercado por aquí?

  Jest tutaj w okolicy jakiś supermarket?
  W przypadku liczby mnogiej nie musimy używać żadnego rodzajnika
  Hay montañas cerca de aquí.

  Niedaleko stąd są góry.

• z rzeczownikami niepoliczalnymi wtedy, gdy użyjemy słowa określającego ilość
  

  una botella de leche

  butelka mleka

Rodzajniki określone (los artículos definidos)

Stosujemy je, gdy rzeczownik, o którym mówimy, jest określony przez kontekst, sytuację lub opis. Rodzajniki określone to:

• el + lp., r. męski, np. el supermercado – supermarket

• la + lp., r. żeński, np. la nevera – lodówka

• los + lm., r. męski, np. los zapatos – buty

• las + lm., r. żeński, np. las fresas – truskawki.

Uwaga! Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zaczynające się w wymowie na -a i akcentowane na pierwszą sylabę poprzedzone są w liczbie pojedynczej rodzajnikami męskimi (un, el), np. el agua – woda. Przymiotniki lub rzeczowniki, które je opisują, używane są w rodzaju żeńskim, np. El agua está fría. – Woda jest zimna.

Kiedy przed rzeczownikiem stawiamy rodzajnik określony?

El/la/los/las stosujemy:

• z datami, dniami tygodnia i godzinami
  

  La película empieza a las cinco de la tarde.

  Film zaczyna się o piątej po południu.

• gdy mówimy o konkretnych miejscach publicznych
  

  Estoy en el cine.

  Jestem w kinie.

• w stopniu najwyższym przymiotnika
  

  Es la ciudad más grande del mundo.

  To jest największe miasto na świecie.

• z nazwami części ciała
  

  Me duele la pierna.

  Boli mnie noga.

• gdy mówimy o czymś ogólnie (zwykle z czasownikami gustar, encantar)
  

  No me gusta el café.

  Nie lubię kawy.

• gdy po rzeczowniku występuje jego opis, wprowadzony przy użyciu zaimka względnego que
  

  No me gustan los zapatos que quieres comprar.

  Nie podobają mi się te buty, które chcesz kupić.
  Zaimek względny que (który, którzy, która, które) jest taki sam dla rzeczowników rodzaju męskiego i żeńskiego, nazywających osoby i rzeczy, w liczbie pojedynczej i mnogiej.

• z nazwami niektórych krajów, miast i regionów
  

  La República Checa

  Republika Czeska
  La Habana

  Hawana

Brak rodzajnika

Wiesz już, kiedy stosujemy rodzajniki. Teraz poznasz sytuacje, w których je pomijamy.

Rodzajnika nie postawimy:

• podając nazwę zawodu
  

  Él es médico y ella es periodista.

  On jest lekarzem, a ona dziennikarką.
  Mówiąc o konkretnych osobach, używamy rodzajnika określonego. Porównaj:
  Pablo es profesor.

  Pablo jest nauczycielem.
  ¿Dónde está el profesor?

  Gdzie jest nauczyciel?

• po hay, gdy rzeczownik jest niepoliczalny (np. leche – mleko)
  

  En la nevera hay leche y huevos.

  W lodówce są mleko i jajka.

• z nazwami krajów, miast, regionów, narodowości
  

  Soy polaca y vivo en Varsovia.

  Jestem Polką i mieszkam w Warszawie.

• gdy podajemy miesiąc / porę roku (np. en junio – w czerwcu)
  

  En verano siempre vamos a la playa.

  Latem zawsze chodzimy na plażę.

Podsumowanie

Jak widzisz, zasad dotyczących stosowania rodzajników jest sporo, a wiele zależy od kontekstu. Rodzajniki nie występują w języku polskim, więc ich nauka może sprawiać trudności. Warto jednak je opanować już na samym początku, gdyż będą nam towarzyszyć praktycznie w każdym zdaniu.

¡Hora de práctica!

Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na hiszpański, stosując zasady opisane powyżej.

Pokaż odpowiedzi