Être (być) i avoir (mieć) to podstawowe czasowniki, które poznajemy już na początku przygody z francuskim. Oba odmieniają się nieregularnie i są tzw. czasownikami posiłkowymi, a więc służą do tworzenia francuskich czasów złożonych, takich jak passé composé.
Zacznijmy od odmiany. W czasie teraźniejszym czasownik être odmienia się następująco:
je suis | ja jestem |
tu es | ty jesteś |
il est | on jest |
elle est | ona jest |
on est | jest się |
nous sommes | my jesteśmy |
vous êtes | wy jesteście, pan/pani jest, państwo są |
ils sont | oni są |
elles sont | one są |
Forma on est nie wskazuje na konkretną osobę; tłumaczymy ją jako jest się.
W języku mówionym używamy jej zamiast pierwszej osoby liczby mnogiej – my jesteśmy.
Warto też zapamiętać też odmianę w trybie rozkazującym. Czasownik être, podobnie jak avoir, ma formy nieregularne:
sois | bądź |
soyons | bądźmy |
soyez | bądźcie |
O francuskim trybie rozkazującym pisaliśmy tutaj: L’impératif.
Czasownik être ma wiele zastosowań – używamy go między innymi:
w połączeniu z imionami, nazwiskami, nazwami narodowości i zawodów
do opisu wyglądu
aby określić miejsce i odległość
do zgłaszania obecności
do wyrażania przynależności
przy podawaniu daty lub godziny
jako czasownika posiłkowego w czasach złożonych (np. passé composé)
w zwrocie être en train de (z bezokolicznikiem), czyli być w trakcie (wykonywania jakiejś czynności)
w wyrażeniu peut-être (być może), który jest synonimem probablement
Czasownik być występuje w wielu popularnych wyrażeniach:
être à l’heure – być na czas
être en retard – spóźnić się
être en avance – być przed czasem
Être znajdziemy także w konstrukcjach z przyimkiem de:
être content de… – być zadowolonym z…
être mécontent de… – być niezadowolonym z…
être fier de… – być dumnym z…
être sûr de… – być pewnym…
être capable de… – być zdolnym do…
être amoureux de… – być zakochanym w…
être ravi de… – być zachwyconym…
être jaloux de… – być zazdrosnym o…
Czasownik avoir (mieć) także jest nieregularny i odmienia się według poniższego schematu:
j’ai | mam |
tu as | masz |
il a | on ma |
elle a | ona ma |
on a | ma się |
nous avons | mamy |
vous avez | macie, pan/pani ma, państwo mają |
ils ont | oni mają |
elles ont | one mają |
Poniżej schemat odmiany czasownika avoir w trybie rozkazującym:
aie | miej |
ayons | miejmy |
ayez | miejcie |
Zwróćmy uwagę, że w formie aie (miej) ai- czytamy jako grupę liter, czyli e [ɛ].
W formach ayons (miejmy) i ayez (miejcie) ay- czytamy jako ej [ɛj].
W języku francuskim czasownik mieć stosujemy:
w odniesieniu do posiadania
opisując wygląd
gdy mówimy o wieku
jako czasownik posiłkowy w czasach złożonych (np. passé composé)
w zwrocie bezosobowym il y a (jest, są, znajduje się, znajdują się)
Zwróć uwagę, że w zdaniu oznajmującym po czasowniku mieć występuje rodzajnik (un, une, des), a po przeczeniu, zamiast rodzajnika nieokreślonego, przyimek de:
Więcej o francuskich rodzajnikach: Rodzajniki określone i nieokreślone | Rodzajniki cząstkowe
W wyrażeniach tych rzeczowniki występują bez rodzajnika. Oto one:
avoir faim – być głodnym
avoir soif – odczuwać pragnienie
avoir chaud – mieć gorąco
avoir froid – mieć zimno
avoir sommeil – być śpiącym
avoir peur de… – bać się (czego?)…
avoir envie de… – mieć ochotę (na co?)…
avoir besoin de… – potrzebować (czego?)…
Trzy ostatnie wyrażenia wymagają użycia przyimka de.
Wyrażenia avoir mal (odczuwać ból, dosł. mieć ból) używamy z przyimkiem à, który z rodzajnikami le i les tworzy formy ściągnięte au i aux, np.:
O formach ściągniętych przeczytasz tutaj: Au, aux, du, des.
Rozpocznij naukę francuskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Czas na ćwiczenia! Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na francuski, aby utrwalić wiedzę o czasownikach avoir i être.
Ewa
Czas na przypomnienie podstawowych informacji o adjectifs et pronoms possessifs, czyli o zaimkach dzierżawczych, które pozwalają na wyrażenie przynależności (kiedy coś należy do kogoś).
Karolina
W języku francuskim występują trzy typy rodzajników: nieokreślone, określone, cząstkowe. W tym artykule omówimy użycie rodzajników nieokreślonych i określonych. Przeczytaj i zrozum, jakie informacje o rzeczowniku przekazuje każdy z nich.
Ewa
Język francuski wydaje się wielu osobom trudny głównie ze względu na wymowę. Dlatego wyjaśniamy dwa podstawowe zagadnienia fonetyczne, dzięki którym łatwiej opanujesz rozumienie tekstu mówionego. Zapraszamy Cię do świata elizji i łączeń międzywyrazowych.
