Wszystko o francuskich rodzajnikach określonych i nieokreślonych

W języku francuskim występują trzy typy rodzajników: nieokreślone, określone, cząstkowe. Istnieją też formy ściągnięte. W tym artykule omówimy użycie rodzajników nieokreślonych i określonych. Przyjrzymy się, jakie informacje o rzeczowniku przekazujemy, stosując taki, a nie inny rodzajnik.

Rodzajnik nieokreślony

Rodzajnik nieokreślony(l'article indéfini) wskazuje na rzecz lub osobę, która nie jest jeszcze znana i która została wymieniona po raz pierwszy w rozmowie lub w tekście. Informuje też, że jest to jedna z wielu rzeczy/osób, bliżej nieokreślona, i może znaczyć jakiś, jakaś, jacyś, jakieś:

  • un – r. męski

  • une – r. żeński

  • des – liczba mnoga, r. męski i r. żeński.

Uwaga! W języku francuskim nie ma rodzaju nijakiego rzeczownika.


Rodzajników nieokreślonych używamy:

  • gdy po raz pierwszy przedstawiamy jakąś rzecz lub osobę, dlatego występuje po zwrotach prezentujących c’est / ce sont / voilà il y a

    Voilà une proposition intéressante.
    Oto interesująca propozycja.
    Po zwrotach c’est…, ce sont… nazwę narodowości poprzedzimy rodzajnikiem i napiszemy zawsze dużą literą. Porównajmy:
    Il est polonais.
    On jest Polakiem.
    C’est un Polonais.
    To jest Polak.


Uwaga! Rodzajnik nieokreślony un/une/des opuszczamy po przeczeniu i zastępujemy go przyimkiem de:

Il y a un problème.
Jest problem.

Il n’y a pas de problème.
Nie ma problemu.

Rodzajnik określony

Gdy mówimy o czymś, co jest znane zarówno tobie, jak i rozmówcy, użyjemy rodzajnika określonego (l'article défini). Oto jego formy:

  • le – r. męski lp.
    le continent – kontynent

  • la – r. żeński lp.
    la rivière – rzeka

  • l’ – r. żeński, r. męski lp. przed samogłoską lub h niemym
    l’ami – przyjaciel, l’amie – przyjaciółka, l’hiver – zima

  • les – r. męski, r. żeński., lm.
    les amis – przyjaciele, les amies – przyjaciółki


Rodzajniki określone stosujemy, gdy:

  • mówimy o rzeczy jedynej w swoim rodzaju lub takiej, którą wszyscy znają, np.: le soleil (słońce), la lune (księżyc), la nature (natura)

    Le ciel est couvert aujourd’hui.
    Niebo jest dziś zachmurzone.

  • dodajemy informację o rzeczy/osobie, o której już wspomnieliśmy

    J’ai acheté une voiture. La voiture n’est pas neuve.
    Kupiłam samochód. Samochód nie jest nowy.

  • rzecz jest znana, widoczna w konkretnej sytuacji, wiadomo dokładnie, o jaką rzecz/osobę chodzi

    Tu peux me passer les clés ? Elles sont sur la table.
    Możesz mi podać klucze? Są na stole.

  • rzecz jest znana ze względu na czynności zwyczajowo wykonywane

    Va à la boulangerie et à la pharmacie, s’il te plaît.
    Proszę idź do piekarni i apteki.

  • rzeczownik jest określony przez kontekst, tzn. przez inny rzeczownik (relacja przynależności) lub zdanie względne

    la fin des vacances
    koniec wakacji
    les jeunes qui sont arrivés au concert
    młodzież, która przyjechała na koncert
    Pamiętaj, że w obecności przyimka à lub de powstają formy ściągnięte rodzajnika: au, aux, du, des.


Le/la/les użyjemy też:

  • z większością nazw geograficznych
    la Belgique (Belgia), l’Ukraine (Ukraina), la Provence (Prowansja), le Danube (Dunaj), la Vistule (Wisła), la Silésie (Śląsk), les Alpes (Alpy) Uwaga! Przed nazwami tych państw nie postawimy rodzajnika: Monaco, Andorre, Cuba, Israël.

  • w oznaczaniu miary, ceny, wagi

    le beurre à deux euros la livre
    masło po dwa euro za funt

  • przed nazwami części ciała zamiast zaimka dzierżawczego

    Jean s’est cassé la jambe.
    Jean złamał sobie nogę.
    Zaimek dzierżawczy może wprowadzić pewien niuans znaczeniowy:
    J’ai de nouveau mal à ma jambe.
    Znów boli mnie ta moja noga.

  • przed nazwami pór roku, świąt oraz przed datami

    Cette année, la Toussaint tombe un mardi.
    W tym roku dzień Wszystkich Świętych wypada we wtorek.

  • w tytułach grzecznościowych
    le Premier ministre – premier, les Kowalski – państwo Kowalscy

  • po czasownikach (również w formie przeczącej)
    aimer – kochać, adorer – uwielbiać, admirer – podziwiać, préférer – woleć, détester – nienawidzić

  • w stopniu najwyższym przymiotnika

    la plus belle journée de la vie
    najpiękniejszy dzień w życiu

  • przed nazwami języków i mieszkańców miast, państw, kontynentów
    le flamand – flamandzki, les Toulousains – tuluzanie, les Australiens – Australijczycy

  • w towarzystwie rzeczowników, które nazywają coś, co jest nazwą całej kategorii przedmiotów, nazwą ogólną

    Les fruits ont beaucoup de vitamines.
    Owoce mają dużo witamin.
    Le lait est bon pour les enfants.
    Mleko jest dobre dla dzieci.

Chcesz w końcu opanować francuskie rodzajniki?

Rozpocznij naukę francuskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:

  • Dostęp do nauki wybranego języka i 4 tryby nauki: fiszki, słuchanie, pisanie, wymowa.
  • Ponad 1200 lekcji z zakresu codziennej komunikacji, słownictwa, gramatyki i języka biznesowego.
  • Inteligentny Algorytm Powtórek, który analizuje Twoje postępy w nauce.
  • Ponad 250 godzin nagrań prawdziwych native speakerów.

Pominięcie rodzajnika

Rzeczownik nie zawsze wymaga towarzystwa rodzajnika. W języku francuskim rodzajnik pominiemy:

  • przed nazwami miast, z wyjątkiem le Havre, la Rochelle, le Caire, la Havane

  • przed nazwami miesięcy

    Janvier est le premier mois de l’année.
    Styczeń to pierwszy miesiąc roku.
    Ale: le mois de janvier – miesiąc styczeń.

  • przed nazwami dni tygodnia, kiedy odnoszą się do najbliższych dni

    Samedi, on ira au théâtre.
    W sobotę pójdziemy do teatru.

  • po słowach określających ilość, np.: beaucoup de – dużo, peu de – mało, un paquet de – paczka, une bouteille de – butelka

    Pour les enfants, j’ai pris une boîte de chocolats et un sachet de bonbons.
    Dla dzieci wziąłem pudełko czekoladek i paczkę cukierków.

Podsumowanie

Rodzajniki nie występują w języku polskim, co może sprawiać pewne problemy. Mamy nadzieję, że dzięki lekturze artykułu zdobędziesz wiedzę na temat rodzajników w języku francuskim, co pomoże Ci lepiej opanować tę część gramatyki i poprawić umiejętności językowe.

Entraînons-nous !

Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na francuski, stosując zasady opisane powyżej.

  1. To jakaś kobieta.
    C’est une femme.

  2. To są Francuzi i Francuzki.
    Ce sont des Français et des Françaises.

  3. Chcesz pojechać w Tatry?
    Tu veux aller dans les Tatras ?

  4. Jest późno, trzeba wziąć taksówkę.
    Il est tard, il faut prendre un taxi.

  5. Dzisiaj świeci słońce.
    Aujourd’hui, le soleil brille.

  6. Jutro jest koncert.
    Il y a un concert demain.

  7. Postaw talerze na stole i przynieś owoce.
    Mets les assiettes sur la table et apporte les fruits.

  8. Premier rządu udał się na Łotwę z wizytą oficjalną.
    Le Premier ministre s’est rendu en Lettonie en visite officielle.

Więcej z języka francuskiego

Ewa

Zaimki dzierżawcze w języku francuskim

Czas na przypomnienie podstawowych informacji o adjectifs et pronoms possessifs, czyli o zaimkach dzierżawczych, które pozwalają na wyrażenie przynależności (kiedy coś należy do kogoś).

Ewa

Elizja i łączenia międzywyrazowe w języku francuskim

Język francuski wydaje się wielu osobom trudny głównie ze względu na wymowę. Dlatego wyjaśniamy dwa podstawowe zagadnienia fonetyczne, dzięki którym łatwiej opanujesz rozumienie tekstu mówionego. Zapraszamy Cię do świata elizji i łączeń międzywyrazowych.