Pronomi personali, czyli włoski zaimki osobowe to wyrazy zastępujące w zdaniu rzeczownik. Mogą pełnić funkcję podmiotu oraz dopełnienia bliższego i dalszego. Zaimki dopełnienia bliższego to po włosku pronomi diretti, a zaimki dopełnienia dalszego to pronomi indiretti. Podlegają odmianie przez osobę, rodzaj i liczbę. Zaimki z dzisiejszego artykułu to jedne z wielu innych rodzajów zaimków występujących w języku włoskim.
W innym naszym artykule możesz przeczytać więcej o innym rodzaju zaimków, włoskich zaimkach dzierżawczych: https://prestonly.com/pl/przymiotniki-zaimki-dzierzawcze-wloski/
Przyjrzyjmy się zaimkom, które zostały przedstawione w tabeli poniżej:
podmiot | dopełnienie bliższe | dopełnienie dalsze |
|---|---|---|
io (ja) | mi | mi |
tu (ty) | ti | ti |
lui (on) | lo | gli |
lei/Lei (ona / pan, pani) | la, La | le, Le |
noi (my) | ci | ci |
voi (wy) | vi | vi |
loro (oni) | li | gli/loro |
Loro (państwo) | Li | Gli/Loro |
Zaimki osobowe w funkcji podmiotu najczęściej pomijamy w zdaniach, ponieważ – tak jak w języku polskim – forma czasownika wskazuje na wykonawcę czynności. Używamy ich zwykle po to, aby podkreślić i zaakcentować podmiot. Porównaj dwa zdania:
W drugim zdaniu akcent pada na wykonawcę czynności – to my idziemy do kina.
Formy io i tu w funkcji podmiotu są czasem zastępowane przez me i te. Dzieje się tak w następujących kontekstach:
po come i quanto, np.
w wykrzyknieniach, gdy opuszczamy czasownik essere, np.
w połączeniu io e te – ja i ty, np.
Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia bliższego (pronomi diretti) zastępują w zdaniu rzeczowniki, które nie łączą się za pomocą przyimków z czasownikami. Spójrz na podany niżej przykład:
Czasownik leggere nie łączy się z rzeczownikiem za pomocą przyimka, dlatego w drugim zdaniu rzeczownik został zastąpiony zaimkiem osobowym w funkcji dopełnienia bliższego (lo). Poniżej inne przykłady takich czasowników:
ascoltare qualcuno (qu), qualcosa (qc) – słuchać kogoś, czegoś
aspettare qu, qc – czekać na kogoś, na coś
chiamare qu – dzwonić do kogoś, wołać kogoś
chiedere qc – prosić o coś, pytać o coś
dare qc – dać coś
dire qc – mówić coś
portare qc – przynieść coś
salutare qu – witać, pozdrawiać kogoś
scrivere qc – pisać coś
vedere qu, qc – widzieć kogoś, coś.
Porównaj:
Chiamo i miei nonni. | Dzwonię do moich dziadków. |
Porti la torta di mele? | Przyniesiesz szarlotkę? |
Giuseppe saluta il suo amico. | Józef pozdrawia swojego przyjaciela. |
Więcej przeczytasz o nich w artykule: Pronomi diretti.
Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia dalszego (pronomi indiretti) zastępują w zdaniu rzeczowniki, które łączą się za pomocą przyimka z czasownikami. Zwróć uwagę na następujące przykłady:
Czasownik scrivere łączy się z rzeczownikiem za pomocą przyimka a – scrivere a qualcuno (pisać do kogoś), dlatego w drugim zdaniu został użyty zaimek osobowy w funkcji dopełnienia dalszego (gli). Poniżej inne przykłady czasowników, które łączą się z rzeczownikiem za pomocą przyimka a:
chiedere a qu – pytać kogoś, prosić kogoś
dare a qu – dać komuś
leggere a qu – czytać komuś
piacere a qu – podobać się komuś
rispondere a qu – odpowiadać komuś
telefonare a qu – dzwonić do kogoś.
Przyjrzyjmy się tym konstrukcjom w zdaniach:
A Marco piace molto l'arte moderna. | Markowi bardzo podoba się sztuka nowoczesna. |
La mamma legge un libro a sua figlia. | Mama czyta książkę swojej córce. |
Więcej przeczytasz o nich w artykule: Pronomi indiretti.
Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia mają również formy mocne (akcentowane). Używamy ich wtedy, gdy chcemy położyć akcent na zaimek. W większości są one tożsame z postacią mianownikową:
io → me
tu → te
lui → lui
lei/Lei → lei/Lei
noi → noi
voi → voi
loro/Loro → loro/Loro
Zwróć uwagę na różnicę w znaczeniu zaimków mi – me:
W drugim zdaniu została użyta forma mocna zaimka (me), aby podkreślić, kogo ma słuchać osoba, do której się zwracamy.
Form mocnych używamy również w dopełnieniach dalszych z przyimkami, np.
Rozpocznij naukę włoskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Przetłumacz podane poniżej zdania z języka polskiego na włoski, stosując zasady opisane powyżej.
Barbara
Odkryj, jak właściwie stosować rodzajniki określone do rozróżnienia rodzaju rzeczowników, zrozum wyjątki i specjalne przypadki. Poznaj włoską gramatykę dzięki naszemu przewodnikowi.
Barbara
Naucz się odmiany włoskich czasowników. W języku włoskim czasowniki regularne odmieniają się według trzech koniugacji. W artykule omówimy każdą z nich i przyjrzymy się
