W tym artykule skupimy się na zaimkach osobowych w funkcji dopełnienia dalszego. Przyjrzymy się formom dopełnienia dalszego, a więc odpowiadającym polskiemu celownikowi (komu? czemu?). Część z nich jest tożsama z formami biernika (porównaj temat zaimków osobowych w funkcji dopełnienia bliższego, o których pisaliśmy tutaj: Pronomi diretti).
Najpierw przypomnijmy sobie formy zaimków osobowych w języku włoskim, występującym w mianowniku. Te formy to:
io | ja |
tu | ty |
lui | on |
lei | ona |
Lei | pan/pani |
noi | my |
voi | wy |
loro | oni/one |
W celowniku natomiast formy zaimków przedstawiają się następująco:
io | mi (mnie) |
tu | ti (tobie, ci) |
lui | gli (jemu, mu) |
lei | le (jej) |
Lei | Le (panu, pani) |
noi | ci (nam) |
voi | vi (wam) |
loro | loro / gli (im) |
Jak możesz zauważyć, część tych form jest tożsama z formami biernika.
Zaimki w celowniku zastępują konstrukcje z przyimkiem a, np.:
Podobnie jak formy biernikowe stawiamy je zwykle przed czasownikiem. Powiemy zatem:
ti credo – wierzę ci
le dico – mówię jej
gli basta – wystarczy mu/im
vi telefono – dzwonię do was.
Uwaga! Niektóre włoskie czasowniki łączące się z celownikiem w języku polskim wymagają rzeczownika w innym przypadku. Spójrz na podane poniżej przykłady:
Zaimki w celowniku łączymy z czasownikami modalnymi tak samo jak zaimki w bierniku. Możemy dołączyć formę zaimkową do bezokolicznika (w miejsce ostatniego -e) lub poprzedzić zaimkiem całą formę czasownikową:
Więcej o czasownikach modalnych opowiadamy w artykule: Włoskie czasowniki modalne.
W zdaniach przeczących zaimek znajdzie się między przeczeniem a czasownikiem, np.:
Czasownik piacere (podobać się, smakować, lubić) łączy się z zaimkami w celowniku. Występuje w lp. lub mn. zależności od tego, co/kto nam się podoba / smakuje.
Ale:
Zwykle używa się go zatem w 3. os. (piace, piacciono). Pozostałe formy też są jednak możliwe, np. Mi piaci – Podobasz mi się.
Podobnie jak piacere zachowuje się czasownik interessare:
mi interessa il libro – interesuje mnie książka, ale
mi interessano i libri – interesują mnie książki (liczbę dostosowujemy do liczby rzeczownika, którego zainteresowanie dotyczy).
Istnieje również forma zwrotna tego czasownika – interessarsi (tak jak po polsku – interesować się czymś). Używamy jej z przyimkiem di, np. mi interesso di politica – interesuję się polityką.
Podobnie jak piacere i interessare zachowuje się czasownik bastare (wystarczać):
mi basta un’ora – wystarczy mi godzina, ale
mi bastano due ore – wystarczą mi dwie godziny.
Jeśli chcemy położyć akcent na zaimek (np. po to, by zaznaczyć opozycję), używamy formy mocnej, akcentowanej: interessa a me – mnie interesuje, piace a te – tobie się podoba / smakuje. Formy akcentowane zaimków w celowniku są tożsame z tymi w bierniku:
io | me |
tu | te |
lui | lui |
lei | lei |
noi | noi |
voi | voi |
loro | loro |
Rozpocznij naukę włoskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Jakiemu polskiemu przypadkowi odpowiadają formy dopełnienia dalszego w języku włoskim?
Odpowiadają polskiemu celownikowi (komu? czemu?)
Jakie pronomi indiretti zastosujemy dla trzeciej osoby liczby pojedynczej?
Dla lei (ona) będzie to le, a dla lui (on) – gli.
Jakie pronomi indiretti zastosujemy dla trzeciej osoby liczby mnogiej?
Dla obydwu rodzajów będzie to loro / gli.
Czy w języku włoskim przypadek rzeczownika łączącego się z czasownikiem zawsze odpowiada przypadkowi w języku polskim?
Nie. Przykładem są czasowniki chiedere (prosić, pytać) oraz volere bene (kochać, lubić).
W jaki sposób używamy zaimków w celowniku z czasownikiem modalnym?
Możemy ich użyć na dwa sposoby: dołączyć formę zaimkową do bezokolicznika (w miejsce ostatniego -e) lub poprzedzić zaimkiem całą formę czasownikową.
W którym miejscu znajdzie się zaimek w zdaniach przeczących?
Między przeczeniem a czasownikiem.
Jak brzmią formy akcentowane zaimków w celowniku dla pierwszej i drugiej osoby liczby pojedynczej?
Me oraz te.
Wykorzystując podane powyżej zasady, przetłumacz zdania z języka polskiego na włoski.
Uzupełnij luki odpowiednim zaimkiem osobowym w funkcji dopełnienia dalszego.
Barbara
Odkryj, jak właściwie stosować rodzajniki określone do rozróżnienia rodzaju rzeczowników, zrozum wyjątki i specjalne przypadki. Poznaj włoską gramatykę dzięki naszemu przewodnikowi.
Barbara
Naucz się, jak używać zaimków osobowych w języku włoskim. W artykule znajdziesz przegląd funkcji, użycia i odmiany zaimków osobowych. Przykłady, kontekst i praktyczne wskazówki – to wszystko czeka na Ciebie w artykule.
Barbara
Naucz się odmiany włoskich czasowników. W języku włoskim czasowniki regularne odmieniają się według trzech koniugacji. W artykule omówimy każdą z nich i przyjrzymy się
