Włoska gramatyka: odmiana czasowników regularnych w czasie teraźniejszym (presente indicativo)

Włoskie czasowniki regularne odmieniają się według trzech koniugacji. Zwróć uwagę na końcówkę czasownika w bezokoliczniku:

• -ARE – to końcówka dla pierwszej koniugacji,

• -ERE – dla drugiej,

• -IRE – dla trzeciej.

Czasowniki I grupy

Poniżej odmiana czasownika z grupy pierwszej:

Aby prawidłowo odmienić czasownik w czasie teraźniejszym, po odcięciu od bezokolicznika końcówki -are dodajemy właściwą końcówkę – np. dla pierwszej osoby liczby pojedynczej będzie to -o, dla drugiej -i, dla trzeciej -a.

Zwróć uwagę na to, że w odmianie czasowników, w których przed końcówką -ARE pojawia się g lub c, w drugiej osobie liczby pojedynczej oraz w pierwszej osobie liczby mnogiej stawiamy dodatkowo literę h, która zabezpiecza dźwięki [g] i [k] przed zmiękczeniem. Spójrz na przykłady poniżej:

• io pago – ja płacę, ale:

• tu paghi (bo czytamy [pagi], nie [padżi] – jak byłoby bez h)
  

  Oggi paghi tu.

  Dziś ty płacisz.

• noi paghiamo
  

  Anche noi paghiamo le tasse.

  My też płacimy podatki.

Podobna zasada obowiązuje w przypadku odmiany czasownika giocare:

• io gioco – ja gram, bawię się, ale:

• tu giochi
  

  Giochi a calcio con noi?

  Grasz z nami w piłkę?

• noi giochiamo
  

  Giochiamo spesso al computer.

  Często gramy na komputerze.

Uwaga! Zapamiętaj, że w trzeciej osobie liczby mnogiej akcent pada na trzecią sylabę od końca, a nie – jak podpowiada nam polska intuicja – na drugą: parlano, lavorano, viaggiano.

Najczęściej używane czasowniki regularne zakończone na -ARE to:

• abitare – mieszkać

• aiutare – pomagać

• amare – kochać

• arrivare – przyjeżdżać

• ascoltare – słuchać

• cominciare – zaczynać

• comprare – kupować

• costare – kosztować (o cenie)

• cucinare – gotować

• entrare – wchodzić

• fumare – palić (papierosy)

• giocare – grać, bawić się

• guardare – oglądać, patrzeć

• lavare – myć

• lavorare – pracować

• mangiare – jeść

• pagare – płacić

• parlare – mówić, rozmawiać

• portare – przynosić

• riposare – odpoczywać

• studiare – uczyć się, studiować

• tornare – wracać

• viaggiare – podróżować.

Czasowniki II grupy

Czasowniki drugiej koniugacji odmieniają się w następujący sposób:

Do grupy najczęściej używanych czasowników regularnych zakończonych na -ERE należą:

• accendere – włączać, zapalać

• chiedere – pytać, prosić

• chiudere – zamykać

• conoscere – znać

• correggere – poprawiać

• correre – biec

• leggere – czytać

• perdere – gubić, tracić, przegrywać

• prendere – brać

• ridere – śmiać się

• rispondere – odpowiadać

• scendere – schodzić, wychodzić, wysiadać

• scrivere – pisać

• vedere – widzieć

• vendere – sprzedawać

• vincere – wygrywać

• vivere – żyć, mieszkać.

Czasowniki III grupy

Czasowniki trzeciej koniugacji będziemy odmieniać następująco:

Zauważ, że w tabeli przedstawione są dwa różne schematy odmiany czasowników zakończonych na -IRE. Część z nich będzie się odmieniać regularnie (tak jak czasownik dormire), np.:

• aprire – otwierać

• fuggire – uciekać

• offrire – oferować, częstować, postawić coś komuś

• partire – wyruszać, wyjeżdżać

• sentire – czuć, słyszeć

• servire – służyć, być potrzebnym.

Oto przykłady zdań z ich użyciem:

Formy pozostałych czasowników będą się różnić we wszystkich osobach liczby pojedynczej oraz w trzeciej osobie liczby mnogiej – pojawi się tu dodatkowo cząstka -isc-. Wymowa połączenia sc będzie różna: twarda [k] (finisco, finiscono) lub zmiękczona [sz], gdy po c stoi i lub e (finisci, finisce).

Najczęściej używane czasowniki odmieniające się w ten sposób to prócz finire:

• capire – rozumieć

• condire – przyprawiać, doprawiać

• preferire – woleć

• pulire – czyścić

• restituire – oddawać, zwracać

• spedire – wysyłać

• unire – łączyć.

Przyjrzyjmy się tym czasownikom w zdaniach:

Facciamo pratica!

Wykorzystując opisane powyżej zasady, uzupełnij zdania czasownikiem w odpowiedniej formie:

1. Luisa e Marco _______ a Milano. (vivere, loro)

   Luisa e Marco vivono a Milano.

2. _______ italiano? (parlare, tu)

   Parli italiano?

3. Non _______ niente. (capire, noi)

   Non capiamo niente.

4. A che ora _______ la lezione? (finire, lei)

   A che ora finisce la lezione?

5. Ogni domenica _______ a calcio. (giocare, noi)

   Ogni domenica giochiamo a calcio.

6. Quante ore _______? (dormire, voi)

   Quante ore dormite?

Pokaż odpowiedzi