Czasowniki modalne w języku niemieckim. Część 3: müssen i sollen

W języku niemieckim jest sześć czasowników modalnych. Dziś skupimy się na ostatniej parze Modalverben – müssen i sollen. Koniecznie przeczytaj też artykuły o pozostałych czterech czasownikach:

• Część 1: mögen i wollen

• Część 2: können i dürfen.

Przypomnijmy sobie dwie ważne reguły dotyczące ich użycia:

1. Ich formy 1. i 3. os. l. poj. (czyli ich oraz er/sie/es) są takie same.

2. Zazwyczaj występują one w zdaniu z drugim czasownikiem, który znajduje się w formie bezokolicznika na końcu zdania, np. Ich kann tanzen. – Umiem tańczyć; Kinder dürfen keinen Alkohol trinken –Dzieciom nie wolno pić alkoholu.

Czasownik modalny müssen

Czasownik modalny müssen używany jest w języku niemieckim podobnie do polskiego czasownika musieć. Oto jego odmiana:

Spójrz na poniższe zdania:

Czasownik modalny sollen

Czasownik sollen tłumaczymy zwykle za pomocą form czasownika powinien. Może być używany nie tylko do wyrażania powinności, lecz także poleceń. Oto jego formy:

A oto przykłady użycia tego niemieckiego czasownika:

Czasownik sollen, zwłaszcza użyty w pytaniu, może być również używany w znaczeniu mieć coś zrobić/począć, np.:

Zauważ, że odmieniany czasownik (tutaj czasownik modalny sollen) znajduje się w pytaniu przed podmiotem (ich, wir), drugi czasownik znajdzie się natomiast na końcu zdania w bezokoliczniku (tun, kommen).

Warto znać także często spotykany zwrot:

Jest to potoczny zwrot wyrażający niezadowolenie. Zauważ, że w wersji niemieckiej nie ma czasownika być (sein). Gdybyśmy chcieli przetłumaczyć bardziej dosłownie polskie zdanie, zapytalibyśmy: Was soll das sein?

O użyciu i odmianie czasownika sein pisaliśmy tutaj: Niemiecki czasownik BYĆ.

Forma sollten

Istnieje również forma sollte, która jest używana do udzielania rad i umożliwia uprzejmiejsze zwrócenie się do odbiorcy. Oto jej odmiana:

Przykłady użycia:

Fragen und Antworten

• Ile jest czasowników modalnych w języku niemieckim?
  Sześć. Są to: mögen (lubić), wollen (chcieć), können (móc, umieć, potrafić), dürfen (mieć pozwolenie), müssen (musieć), sollen (mieć powinność).

• Jak wygląda typowy szyk zdania z czasownikiem modalnym w języku niemieckim?
  W zdaniu czasownik modalny (np. müssen, sollen) znajduje się na drugiej pozycji zaraz po podmiocie, a drugi czasownik – w bezokoliczniku – wędruje na koniec zdania.

• Kiedy używamy sollen, a kiedy müssen?
  Müssen wyraża konieczność, przymus wynikający z okoliczności lub obowiązku. Sollen wiąże się z poleceniem, nakazem od kogoś innego albo sugestią. Może też oznaczać moralną powinność.

• Jaka jest różnica między sollen a sollten?
  Czasownik sollen ma mocniejszy wydźwięk, może wyrażać wręcz polecenie, obowiązek moralny, czasownik sollten zaś wyraża rady.

Übungszeit

Czas na ćwiczenia. Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na niemiecki, używając odpowiednich form czasowników sollen oraz müssen.

1. Mam to zrobić do jutra.

   Ich soll es bis morgen machen.

2. Musisz już iść?

   Musst du schon gehen?

3. To powinno się udać.

   Das sollte klappen.

4. Muszę się uczyć.

   Ich muss lernen.

5. O której godzinie mamy przyjść?

   Um wie viel Uhr sollen wir kommen?

6. Powinienem się uczyć.

   Ich soll lernen.

Pokaż odpowiedzi