Konjunktiv II - budowa i zastosowanie

Niemiecki tryb przypuszczający Konjunktiv II jest używany między innymi do wyrażania przypuszczeń, życzeń, próśb, rad i propozycji. Jego użycie sprawia, że nasze wypowiedzi czy pytania brzmią bardziej uprzejmie. Jak widzisz, spotkamy go znacznie częściej niż Konjunktiv I, który usłyszymy głównie w języku dziennikarskim i specjalistycznym, dlatego jego znajomość jest niezwykle przydatna w codziennej komunikacji.

Czym jest Konjunktiv II?

Konjunktiv II to niemiecki tryb przypuszczający, którego używamy, gdy wyrażamy przypuszczenia, życzenia, a także uprzejme prośby, rady i propozycje.

Konjunktiv II ma tylko dwie formy czasowe:

  1. czas teraźniejszy (rozważania dotyczą teraźniejszości i przyszłości)

  2. czas przeszły (odnosimy się do przeszłości).

Zastosowanie Konjunktiv II

Konjunktiv II w czasie teraźniejszym używany jest:

  • w formach grzecznościowych

    Könnten Sie mir bitte helfen?
    Czy mogłaby mi pani pomóc?

  • przy udzielaniu rad i formułowaniu propozycji

    Ich würde dir empfehlen, auch warme Kleidung mitzunehmen.
    Polecałbym ci zabrać też ciepłe ubrania.

  • w zdaniach życzeniowych (z partykułami doch, bloß, nur, doch nur)

    Wenn ich doch nur mehr Freizeit hätte! / Hätte ich doch nur mehr Freizeit!
    Gdybym tylko miał więcej wolnego czasu!

  • w zdaniach warunkowych z wenn (jeśli, gdy)

    Wenn ich mehr Freizeit hätte, würde ich anfangen, eine neue Sprache zu lernen. / Hätte ich mehr Freizeit, würde ich anfangen, eine neue Sprache zu lernen.
    Gdybym miał więcej wolnego czasu, zacząłbym się uczyć nowego języka obcego.

  • w zdaniach porównawczych z als ob i als (jakby, jak gdyby)

    Du siehst so aus, als ob du mir helfen könntest.
    Wyglądasz, jakbyś mógł mi pomóc.


Tryb przypuszczający czasu przeszłego stosujemy:

  • gdy sytuacja jest już niemożliwa do zmiany, ponieważ odnosimy się do wydarzeń przeszłych/minionych

    Das würde ich gerne sehen.
    Chętnie bym to zobaczył.

  • w zdaniach z fast (prawie) i beinahe (niemalże, o mało co) do opisu wydarzeń, które miały/mogły nastąpić, ale nie nastąpiły

    Fast/Beinahe hätte ich verschlafen, aber zum Glück hat mich mein Papa aufgeweckt.
    Prawie zaspałem, ale na szczęście obudził mnie tata.

  • często po spójniku sonst (w przeciwnym razie)

    Es gab einen langen Stau, sonst wäre ich früher angekommen.
    Był duży korek, inaczej bym wcześniej dotarł.


Uwaga! W języku polskim różnica między gdybaniem o teraźniejszości i przeszłości nie jest tak widoczna na poziomie konstrukcji gramatycznej jak w języku niemieckim, dlatego dosłowne tłumaczenia niektórych zdań odnoszących się do przeszłości mogą brzmieć nienaturalnie.

Budowa Konjunktiv II

Odmiana Konjunktiv II w czasie teraźniejszym i przyszłym

W Konjunktiv II występują głównie czasowniki haben (mieć), sein (być) i czasowniki modalne, które mają własne formy (utworzone od formy czasu Präteritum):

  • sein (być) ➡ war (byłem/byłam) ➡ wäre (byłbym/byłabym)

  • haben (mieć) ➡ hatte (miałem/miałam) ➡ hätte (miałbym/miałabym)


Spójrzmy na schemat pełnej odmiany sein i haben:

ich

wäre

hätte

du

wär(e)st

hättest

er/sie/es

wäre

hätte

wir

wären

hätten

ihr

wär(e)t

hättet

sie/Sie

wären

hätten

Tak jak w czasie przeszłym Präteritum formy 1. (ich) i 3. os. lp. (er/sie/es) są takie same.

Tutaj przeczytasz więcej o zastosowaniu i odmianie czasownika .


W Konjunktiv II lub z formą würde mogą też wystąpić:

  • kommen (przychodzić) ➡ käme / würde kommen

  • wissen (wiedzieć) ➡ wüsste / würde wissen

  • geben (dawać) ➡ gäbe / würde geben

  • gehen (iść) ➡ ginge / würde gehen

  • finden (znaleźć) ➡ fände / würde finden

  • brauchen (potrzebować) ➡ bräuchte / würde brauchen

  • bleiben (zostać) ➡ bliebe / würde bleiben

  • lassen (pozwalać, zostawiać) ➡ ließe / würde lassen.


Odmieniają się one tak jak formy Konjunktiv II czasowników haben, sein czy czasowników modalnych.

ich

wüsste

du

wüsstest

er/sie/es

wüsste

wir

wüssten

ihr

wüsstet

sie/Sie

wüssten


W przypadku pozostałych czasowników używamy zazwyczaj formy opisowej würde + bezokolicznik (tzw. Konditional I). Ich formy Konjunktiv II uważane są za przestarzałe i spotkać je możemy głównie w starszych tekstach literackich.


Formę würde- tworzymy w następujący sposób: werden (stawać się) ➡ wurde ➡ würde

ich

würde

du

würdest

er/sie/es

würde

wir

würden

ihr

würdet

sie/Sie

würden

Odmiana Konjunktiv II w czasie przeszłym

Formę Konjunktiv II w czasie przeszłym tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego haben lub sein w Konjunktiv II (➡ hätte, ➡ wäre) oraz imiesłowu Partizip Perfekt.

hätte/wäre + Partizip Perfekt

Czyli podobnie jak Perfekt, z tym że zamiast haben pojawia się forma przypuszczająca hätte, a zamiast seinwäre. Porównaj:

Ich bin zu spät aufgestanden.
Za późno wstałam.

Wäre ich bloß früher aufgestanden!
Gdybym tylko wstała wcześniej!

Du hast es mir zu spät gesagt.
Za późno mi powiedziałeś.

Hättest du es mir doch nur früher gesagt!
Gdybyś mi tylko wcześniej powiedział!


Jeśli nie wiesz, jak utworzyć zdanie życzeniowe odnoszące się do przeszłości, sformułuj je najpierw w czasie Perfekt, a później zamień czasownik posiłkowy (haben lub sein) na jego odpowiednik w trybie przypuszczającym.

Czasowniki modalne w Konjunktiv II

Czasowniki modalne (poza wollen i sollen) mają w Konjunktiv II przegłos (Umlaut). Zwróć uwagę na różnicę w pisowni i wymowie między formą czasu przeszłego Präteritum a formą Konjunktiv II.

Bezokolicznik

Präteritum

Konjunktiv II

können

konnte

könnte

müssen

musste

müsste

dürfen

durfte

dürfte

mögen

mochte

möchte

wollen

wollte

wollte

sollen

sollte

sollte

Pamiętaj o właściwym użyciu czasowników modalnych. O ich odmianie i zastosowaniu przeczytasz także na naszym blogu: Część 1: mögen i wollen i Część 2: können i dürfen.


Forma Konjunktiv II w czasie przeszłym wygląda podobnie jak Perfekt. Czasowniki modalne tworzą Perfekt z haben, dlatego w trybie przypuszczającym użyjemy formy hätte. Zwykle występują z innym czasownikiem, więc budujemy zdanie z dwoma bezokolicznikami. Np.:

Du hättest es mir früher sagen können.
Mogłeś mi powiedzieć wcześniej.


Chcesz opanować niemiecką gramatykę?

Rozpocznij naukę niemieckiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:

  • Dostęp do nauki wybranego języka i 4 tryby nauki: fiszki, słuchanie, pisanie, wymowa.
  • Ponad 1200 lekcji z zakresu codziennej komunikacji, słownictwa, gramatyki i języka biznesowego.
  • Inteligentny Algorytm Powtórek, który analizuje Twoje postępy w nauce.
  • Ponad 250 godzin nagrań prawdziwych native speakerów.

Übungszeit

Czas na ćwiczenia! Zrób krok w stronę płynnej komunikacji i przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na niemiecki, wykorzystując tryb Konjunktiv II.

  1. Chciałbym/Chciałabym mieć psa.
    Ich hätte gern(e) einen Hund.

  2. Czy byłbyś tak miły…?
    Wärest du so nett…?

  3. Miałabym jeszcze kilka pytań.
    Ich hätte noch ein paar Fragen.

  4. Gdybyśmy tylko zrobili rezerwację wcześniej!
    Hätten wir doch früher reserviert!

  5. Czy to byłoby możliwe?
    Wäre das möglich?

  6. Kiedy mógłbyś wpaść?
    Wann könntest du vorbeikommen?

  7. Miałabyś ochotę pójść do kina?
    Hättest du Lust, ins Kino zu gehen?

  8. No, to by było tyle na dzisiaj.
    So, das wär’s für heute.

  9. Ona byłaby z pewnością świetną prawniczką.
    Sie wäre bestimmt eine tolle Juristin.

  10. Sama podróżowałaś przez rok? Ja bym się bała.
    Bist du ein Jahr lang alleine gereist? Ich hätte Angst gehabt.

  11. Mogło być tak pięknie.
    Es hätte so schön sein können.

  12. Gdybyśmy mieli (wtedy) więcej czasu, pojechalibyśmy do Innsbrucka.
    Wenn wir mehr Zeit gehabt hätten, wären wir nach Innsbruck gefahren.

Więcej z języka niemieckiego

Karolina

Niemieckie rodzajniki określone i nieokreślone

Rodzajniki informują nas między innymi o rodzaju rzeczownika. W języku niemieckim występują trzy rodzaje rzeczowników: męski (m), żeński (f), nijaki (n). Większość słowników do określania rodzaju rzeczownika stosuje oznaczenia maskulin (m), feminin (f), neutrum (n). Wyróżniamy dwa typy rodzajników: określone i nieokreślone.

Karolina

W-Fragen – pytania o informacje

Zaimek pytający rozpoczyna tzw. pytania o informację, po niemiecku nazywane również W-Fragen, ponieważ wszystkie zaimki pytajne rozpoczynają się na literę w.

Karolina

Odmiana zaimków osobowych w języku niemieckim

Zaimki osobowe (Personalpronomen) w zdaniu zastępują użyty wcześniej rzeczownik i pomagają nam unikać powtórzeń. Niemieckie zaimki osobowe przybierają różne formy – a to dlatego, że nie tylko wskazują osobę i liczbę, ale odmieniają się także przez przypadki.