Czasownik DECIR – odmiana i charakterystyka

Czasownik DECIR – znaczenie i użycie

Czasownik decir po polsku oznacza mówić. Stosujemy go w różnych kontekstach związanych z aktem mowy. Czasownika decir zazwyczaj użyjemy, aby:

• przekazać wiadomość, udzielić komuś informacji lub je zdobyć
  

  Os digo una cosa.

  Powiem wam jedną rzecz.
  Disculpe, ¿me puede decir dónde están los servicios?

  Przepraszam pana, czy może mi pan powiedzieć, gdzie są toalety?

• przytoczyć czyjeś słowa
  

  Ellos dicen que es imposible.

  Oni mówią, że to niemożliwe.

• wydać polecenie lub instrukcje
  

  Diles que sigan recto y en la rotonda giren a la derecha.

  Powiedz im, żeby dalej jechali prosto, a na rondzie skręcili w prawo.

• odebrać telefon – po podniesieniu słuchawki powiemy:

  • Dígame – Słucham, gdy nie wiemy, kto dzwoni,

  • Dime – dosł. Powiedz mi, gdy wiemy, kto dzwoni.

Czasownik DECIR w zdaniu

Uwaga! Decir należy do grupy czasowników, których zwykle używamy z dopełnieniem dalszym w odniesieniu do osób, czyli odpowiadamy na pytanie (powiedzieć) komu?. Przyjrzyj się poniższym zdaniom i zwróć uwagę na formy zaimków dopełnienia dalszego:

Więcej o dopełnieniu dalszym dowiesz się z naszego tekstu: Pronombres de objeto indirecto – zaimki dopełnienia dalszego. 

Wyrażenia z DECIR

Czasownik decir występuje też w popularnych określeniach, które można usłyszeć w codziennych rozmowach:

• a decir verdad – prawdę mówiąc

• es decir – to znaczy, czyli
  Tego zwrotu używamy, gdy chcemy wyjaśnić to, co powiedzieliśmy.

• mejor dicho – to znaczy, a raczej (dosł. lepiej powiedziane)
  Gdy chcemy poprawić lub doprecyzować to, co właśnie zostało powiedziane.

Odmiana czasownika DECIR

Czasownik decir należy do grupy czasowników nieregularnych. Jest też często stosowany na co dzień, dlatego warto warto utrwalić sobie jego odmianę w najczęściej używanych czasach.

Odmiana DECIR w czasie teraźniejszym

W czasie teraźniejszym (presente de indicativo) czasownik decir (mówić) odmienia się następująco:

Odmiana DECIR w czasie przeszłym

Odmiana DECIR w pretérito indefinido

O użyciu czasu indefinido przeczytasz w tym artykule, tutaj skupimy się na odmianie czasownika decir. Pamiętaj, że czas przeszły pretérito indefinido stosujemy, gdy mowa o wydarzeniach zakończonych w przeszłości, w zamkniętym przedziale czasu.

Formy decir (mówić) w indefinido:

Spójrzmy na przykładowe zdanie:

Odmiana DECIR w pretérito perfecto

Tego czasu używamy najczęściej, gdy mówimy o sytuacji, która miała miejsce niedawno, lub gdy mówimy o wydarzeniu przeszłym, ale bez podania dokładnego czasu. Popatrz:

To połączenie odmienionego czasownika haber (he/has/ha/hemos/habéis/han) i participio pasado (końcówki -ado lub -ido). Forma participio dla decir – podobnie jak w innych czasach – jest nieregularna.

A tak prezentuje się pełna odmiana:

Odmiana DECIR w pretérito imperfecto

Czas pretérito imperfecto to czas przeszły, którego używamy, gdy chcemy opowiedzieć o wydarzeniach powtarzających się w przeszłości, a także by nakreślić tło wydarzeń lub wskazać ich przyczyny. Oto przykład:

Pełna odmiana decir w imperfecto wygląda następująco:

Odmiana DECIR w czasie przyszłym

W czasie przyszłym futuro imperfecto czasownik decir również zachowuje nieregularność. Końcówki pozostają takie same jak w odmianie czasowników regularnych, ale zmienia się temat:

Przykładowo:

Imperativo – użycie DECIR w trybie rozkazującym

Odmiana czasownika decir w trybie rozkazującym jest nieregularna i wygląda następująco:

Różnice między DECIR, HABLAR i CONTAR

Czasownik decir to nie jedyny zwrot, którego używamy, aby opisać czynność mówienia czy porozumiewania się. W zależności od kontekstu możemy też posłużyć się czasownikami hablar (rozmawiać) i contar (opowiedzieć).

Hablar użyjemy częściej, aby odnieść się do dialogu, rozmowy czy wymiany zdań, często występuje z różnymi przyimkami:

• hablar de – rozmawiać o

• hablar con alguien – rozmawiać z kimś

• hablar con – rozmawiać z

• hablar de/sobre – rozmawiać o

Czasownika hablar zazwyczaj używamy też, gdy określamy sposób mówienia (szybko, wolno) czy język, w którym mówimy, np.:

Czasownik contar to dosłownie opowiedzieć lub liczyć. Używany jest wtedy, gdy mówimy o jakimś sekrecie, prawdzie, historii, opowieści, bajce w znaczeniu powiedzieć/opowiedzieć, ale często tłumaczony jest jako mówić.

Uwaga! Jeżeli chodzi o mówienie prawdy, to czasowniki decir i contar możemy stosować wymiennie. Mówimy contar la verdad lub decir la verdad.

¡Hora de práctica!

Pora na ćwiczenia! Wstaw do poniższych zdań odpowiednie formy czasowników decir, hablar i contar.

1. Volveremos en la segunda quincena de mayo, es _____, entre el 15 y el 31.

   Volveremos en la segunda quincena de mayo, es decir, entre el 15 y el 31. (Wrócimy w drugiej połowie maja, to znaczy między 15 a 31.)

2. Nos gusta ____ de cine.

   Nos gusta hablar de cine. (Lubimy rozmawiać o kinie.)

3. Siempre le _____ la misma historia.

   Siempre le cuento la misma historia. (Zawsze opowiadam mu tę samą historię.)

4. No se lo _____ todavía, pero se lo _____ esta noche.

   No se lo hemos dicho todavía, pero se lo diremos esta noche. (Jeszcze mu tego nie powiedzieliśmy, ale powiemy mu to dziś wieczorem.)

5. Tienes que _____ la verdad.

   Tienes que decirle/contarle la verdad. (Musisz powiedzieć mu prawdę.)

6. Debo ____ con él.

   Debo hablar con él. (Muszę z nim porozmawiać.)

Pokaż odpowiedzi