Spójniki w języku włoskim – congiunzioni

W tym artykule przyjrzymy się podstawowym spójnikom używanym w języku włoskim – congiunzioni. Poznasz zasady ich użycia na przykładach różnych zdań, dzięki czemu ułatwisz sobie komunikację w codziennych sytuacjach.

Funkcje spójników

Spójniki to nieodmienna część mowy. Pełnią funkcję łączenia – łączą zdania, ale też ich części, tworząc zdania złożone i bardziej rozbudowane wypowiedzi.

Podstawowe spójniki w języku włoskim i ich funkcje

Spójrz na listę najczęściej używanych włoskich spójników:

• e – i / a

• o / oppure – lub / albo

• ma / però / tuttavia – ale / jednak

• perché – ponieważ / dlaczego

• perciò / per questo – dlatego / z tego powodu

• anche se – mimo że / chociaż

• quindi / dunque / allora – więc

• cioè – czyli.

Omówmy ich funkcje na przykładach.

e – i, na

Spójnik e może wystąpić w znaczeniu polskiego „i” lub „a”. Porównaj zdania:

Pamiętaj, że spójnik zapisujemy bez akcentu graficznego, natomiast czasownik è („jest”) piszemy z akcentem. Porównaj dwa poniższe zdania:

Uwaga! Jak możesz zauważyć w ostatnim zdaniu, jeśli po spójniku e występuje wyraz rozpoczynający się od samogłoski e, spójnik ten ma postać ed (by łatwiej było wymówić całe wyrażenie). By ułatwić wymowę, formę ed można stosować przed każdym wyrazem rozpoczynającym się od samogłoski. Jednak tylko przy zbiegu dwóch jednakowych samogłosek jej użycie jest obowiązkowe zamiast e.

Więcej o formach i odmianie włoskiego czasownika być dowiesz się z naszego tekstu: Kiedy AVERE, a kiedy ESSERE?

o – lub, albo

Spójnik o tłumaczymy jako „lub”, „albo”. Spójrz na przykłady:

Jego wzmoc­nioną wersją, podkreślającą rozłączność dwóch rzeczy, o których mowa, jest oppure, np.:

W zdaniach pytających o tłumaczone jest jako „czy” łączące dwa elementy alternatywy, np.:

ma, però, tuttavia – ale

Ma to spójnik przeciwstawny tłumaczony jako „ale”. Jego synonimami są però – „jednak” (koniecznie z akcentem nad ò, bo bez niego otrzymamy nazwę drzewa – pero „grusza”) i tuttavia – „jednak” (bardziej formalne, często występujące na początku zdania). Oto przykładowe zdania z tymi spójnikami:

perché – bo, ponieważ, dlatego że

Perché może pełnić funkcję spójnika – jest wtedy tłumaczone jako „bo”, „ponieważ”, „dlatego że”, np.:

Może też rozpoczynać pytanie – będzie wtedy oznaczało „dlaczego”, np.:

Pamiętaj, że przed perché zwykle nie stawiamy przecinka.

Zerknij też do naszego artykułu: Pytania i odpowiedzi w języku włoskim.

perciò – dlatego, z tego powodu

Spójnik perciò oznacza „dlatego”, „z tego powodu”. Spójrz na poniższy przykład:

Zamiast perciò możemy użyć wyrażenia per questo, np.:

anche se – mimo że, chociaż

Anche se to spójnik złożony, tłumaczymy go jako „mimo że”, „chociaż”, np.:

quindi, dunque, allora – więc

Quindi oznacza „więc”, wprowadza zdanie wynikowe. Jego nieco bardziej formalnym synonimem jest dunque. Podobnie jak po polsku stawiamy przed nimi przecinek, np.:

Oba spójniki mogą też zająć miejsce po czasowniku, np.:

Bardziej potocznym odpowiednikiem quindi, charaktery­stycznym dla języka mówionego, jest allora. Spójnik ten stosujemy też samodzielnie, by zachęcić rozmówcę do odpowiedzi, np.:

W języku mówionym często rozpoczyna się od niego zdanie, by nawiązać do tego, co zostało już powiedziane, podsumować sytuację, np.:

cioè – czyli

Spójnik cioè wprowadza wyjaśnienie, doprecyzowanie jakiejś informacji. Jest odpowiednikiem polskiego „czyli”, np.:

Możemy też użyć go, gdy domagamy się od rozmówcy wyjaśnień:

Przysłówki łączące zdania

Prócz spójników przydatne do łączenia zdań i nawiązy­wania do tego, co zostało już powiedziane, są niektóre przysłówki:

• certamente, sicuramente – z pewnością

• senz’altro – oczywiście

• così – tak, w ten sposób

• forse – może

• poi – potem, następnie

• proprio – właśnie

• soprattutto – przede wszystkim

Facciamo pratica!

Przetłumacz zdania z języka polskiego na włoski, wykorzystując odpowiednie spójniki.

1. Jestem piękna, wysoka, zgrabna, a także skromna.

   Sono bella, alta, snella, e anche modesta.

2. Moja mama jest nauczycielką, a mój tata lekarzem.

   La mia mamma è insegnante e il mio papà è medico.

3. Dlaczego się spóźniłeś?

   Perché sei in ritardo?

4. Albo ja, albo ona. Musisz wybrać.

   O io, o lei. Devi scegliere.

5. Chcę iść do kina, ale nie mam czasu.

   Voglio andare al cinema, ma non ho tempo.

6. Zacznę przygotowywać deser, czyli pokroję owoce i zrobię bitą śmietanę.

   Comincio a preparare il dolce, cioè taglio la frutta e faccio la panna montata.

7. Nie podoba ci się? A więc nie bierzemy go.

   Non ti piace? Allora non lo prendiamo.

8. Zostaję w domu, ponieważ jestem chory.

   Resto a casa perché sono malato.

9. Było zimno, dlatego założyłem płaszcz.

   Faceva freddo, perciò ho messo il cappotto.

10. Idę na imprezę, chociaż jestem zmęczony.

    Vado alla festa anche se sono stanco.

Pokaż odpowiedzi