Włoska gramatyka: przewodnik po rodzajniku określonym
Barbara
poniedziałek, 11 marca 202411.03.2024
Język:
W języku włoskim występują tylko dwa rodzaje rzeczowników – męski oraz żeński. Do ich rozróżnienia służą rodzajniki określone i nieokreślone. Tych pierwszych używamy, gdy mówimy o czymś znanym, konkretnym. Odpowiadają one polskim zaimkom ten, ta, to. Rodzajniki nieokreślone zastosujemy natomiast wtedy, gdy wspominamy o czymś po raz pierwszy, lub tam, gdzie po polsku powiedzielibyśmy jakiś, jakaś, jakieś.
Przyjrzyj się przykładom rzeczowników, obok których stoi rodzajnik określony.
Rodzaj męski
Liczba pojedyncza
Liczba mnoga
il ragazzo
i ragazzi
lo studente
lo zaino
lo psicologo
gli studenti
gli zaini
gli psicologi
l’amico
gli amici
Rodzaj żeński
Liczba pojedyncza
Liczba mnoga
la ragazza
le ragazze
l’amica
le amiche
Rodzajnik określony dla rzeczowników w liczbie pojedynczej
Rodzaj męski
Wyróżniamy trzy rodzajniki, które stosujemy z rzeczownikami rodzaju męskiego w liczbie pojedynczej:
rodzajnik il stosuje się przed rzeczownikami, których pierwszą literą jest spółgłoska, np.:
il ragazzo – chłopak
il vino – wino
Il ragazzo si chiama Stefano.
Ten chłopak ma na imię Stefan.
wyjątkiem są rzeczowniki rozpoczynające się od: z, gn, ps, x, y oraz s w połączeniu z inną spółgłoską – w takiej sytuacji użyjemy rodzajnika lo, np.:
lo zaino – plecak
lo studente – uczeń, student
lo sbaglio – pomyłka
lo yogurt – jogurt
Lo zainoè molto pratico.
(ten) Plecak jest bardzo praktyczny.
przed rzeczownikami, które rozpoczynają się od samogłoski, postawimy rodzajnik l’, np.:
l’uomo – mężczyzna, człowiek
È l'uomo che voglio vedere.
To człowiek, z którym chcę się spotkać.
Rodzaj żeński
W rodzaju żeńskim w liczbie pojedynczej używamy dwóch rodzajników określonych:
rodzajnik la poprzedza rzeczowniki żeńskie rozpoczynające się od spółgłoski, np.:
la ragazza – dziewczyna
la donna – kobieta
la scuola – szkoła
La ragazza alla mia sinistra è molto simpatica.
Dziewczyna po mojej lewej stronie jest bardzo sympatyczna.
rodzajnik l’ stosowany jest przed rzeczownikami zaczynającymi się od samogłoski, np.:
l’amica – przyjaciółka
l’arancia – pomarańcza Jak widać, ta zasada obowiązuje zarówno w przypadku rodzaju męskiego, jak i żeńskiego.
L'amica migliore di Laura si chiama Anna.
Najlepsza przyjaciółka Laury ma na imię Anna.
Rodzajnik określony dla rzeczowników w liczbie mnogiej
W przypadku rodzajników określonych w liczbie mnogiej obowiązują następujące zasady:
Rzeczowniki męskie zakończone na -o przyjmują w liczbie mnogiej końcówkę -i. Rodzajnik il zmienia się w i, np.:
il tavolo – stół → i tavoli – stoły.
Mi piacciono molto i tavoli di legno.
Bardzo podobają mi się stoły z drewna.
Męskie rodzajniki l’ i lo zastąpi w liczbie mnogiej gli, np.:
l’amico – przyjaciel → gli amici – przyjaciele
lo zaino – plecak → gli zaini – plecaki
lo spaghetto – pojedyncza nitka spaghetti → gli spaghetti* – nazwa potrawy.
Vado al cinema con gli amici.
Idę do kina z przyjaciółmi.
*Ciekawostka: w języku włoskim nazwy potraw z makaronem mają liczbę mnogą. Podobnie le lasagne, le tagliatelle.
Wszystkie rzeczowniki żeńskie w liczbie mnogiej mają rodzajnik le, np.:
la figlia – córka → le figlie – córki
l’amica – przyjaciółka→ le amiche – przyjaciółki. Żeńska końcówka rzeczownika -a w liczbie mnogiej zmienia się w -e.
Le figlie di Monica abitano a Roma.
Córki Moniki mieszkają w Rzymie.
Końcówki rzeczowników
Zdecydowana większość rzeczowników w rodzaju męskim w liczbie pojedynczej kończy się na samogłoskę -o, natomiast w rodzaju żeńskim – na -a. Co w przypadku rzeczowników zakończonych na -e? Mogą być one zarówno żeńskie, jak i męskie, np. la chiave (r.ż.) – klucz, il signore (r.m.) – pan.
Jedne i drugie w liczbie mnogiej przyjmą końcówkę -i: le chiavi – klucze, i signori – panowie/państwo.
Masz problem ze stosowaniem włoskich rodzajników? Chcesz więcej poćwiczyć?
Rozpocznij naukę włoskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Dostęp do nauki wybranego języka i 4 tryby nauki: fiszki, słuchanie, pisanie, wymowa.
Ponad 1200 lekcji z zakresu codziennej komunikacji, słownictwa, gramatyki i języka biznesowego.
Inteligentny Algorytm Powtórek, który analizuje Twoje postępy w nauce.
Ponad 250 godzin nagrań prawdziwych native speakerów.
Jakie rodzaje rzeczowników występują w języku włoskim? Męski i żeński.
Kiedy stosujemy rodzajniki określone? Gdy mówimy o czymś znanym, konkretnym. Odpowiadają one także polskim zaimkom ten, ta, to.
Kiedy stosujemy rodzajniki nieokreślone? Gdy wspominamy o czymś po raz pierwszy. Odpowiadają one także polskim zaimkom jakiś, jakaś, jakieś.
Jakie rodzajniki stosujemy z rzeczownikami rodzaju męskiego w liczbie pojedynczej, a jakie w liczbie mnogiej? W liczbie pojedynczej: il, lo, l', natomiast w liczbie mnogiej: i, gli.
Jakie rodzajniki stosujemy z rzeczownikami rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej, a jakie w liczbie mnogiej? W liczbie pojedynczej: la, l', natomiast w liczbie mnogiej: le
Jaką końcówkę przyjmuje rzeczownik w rodzaju męskim? W liczbie pojedynczej najczęściej jest to końcówka -o, natomiast w liczbie mnogiej -i.
Jaką końcówkę przyjmuje rzeczownik w rodzaju żeńskim? W liczbie pojedynczej najczęściej jest to końcówka -a, natomiast w liczbie mnogiej -e.
Jakiego rodzaju jest rzeczownik, który w liczbie pojedynczej kończy się na -e? Może być zarówno rodzaju męskiego, jak i żeńskiego.
Facciamo pratica!
Wykorzystując opisane powyżej zasady, uzupełnij brakujące rodzajniki.
___ tavolo
il tavolo (stół)
___ idea
l'idea (pomysł)
___ scuola
la scuola (szkoła)
___ studente
lo studente (student)
___ gnomo
lo gnomo (krasnal)
___ albergo
l'albergo (hotel)
___ figli
i figli (dzieci)
___ ragazze
le ragazze (dziewczyny)
___ arancie
le arancie (pomarańcze)
___ amici
gli amici (przyjaciele)
___ idee
le idee (pomysły)
___ occhi
gli occhi (oczy)
___ cane
il cane (pies)
___ madre
la madre (matka)
___ sbagli
gli sbagli (pomyłki)
Podobają Ci się nasze treści?
Mów pełnymi zdaniami w każdej sytuacji!
Rozwiń znajomość języka obcego z aplikacją
Prestonly. 7-dniowy okres próbny z pełnym dostępem.