Les prépositions de lieu, czyli przyimki określające miejsce, to po francusku między innymi: à, en, dans, chez, sur. Mamy również wiele przyimków złożonych (czyli wyrażeń przyimkowych), między innymi: à côté de, loin de, près de, en face de. Przyimki razem z następującymi po nich rzeczownikami tworzą okoliczniki miejsca, które wskazują, gdzie odbywają się czynności określone przez orzeczenie. Przypomnijmy, że okoliczniki miejsca odpowiadają na pytania: gdzie?, skąd?, dokąd?, którędy?. Po francusku pytanie gdzie? zadamy przy pomocy zaimka où ?. Przyjrzyjmy się teraz bliżej niektórym prépositions de lieu.
Francuski przyimek miejsca à odpowiada polskiemu przyimkowi w, do lub na.
Gdy wymieniamy miejsce, w którym się znajdujemy lub do którego się udajemy, używamy przyimka à (pamiętaj o rodzajnikach ściągniętych: à + le = au, à + les= aux).
W odpowiedzi na pytanie où ? (gdzie? dokąd?) stawiamy przyimek à przed nazwami miast, np.:
Przed nazwami państw rodzaju męskiego stosujemy formę au (à + le = au), np.:
au Brésil, au Danemark, au Japon, aux États-Unis, au Canada, au Mexique, au Pérou.
Francuski przyimek miejsca de odpowiada polskiemu przyimkowi z, od.
Po czasownikach arriver de, venir de, revenir de użyjemy rodzajnika ściągniętego du (de + le = du), przed nazwami państw rodzaju męskiego, lub des (de + les = des) przed nazwą w liczbie mnogiej, np.
W pozostałych przypadkach będzie to tylko przyimek de.
Gdy mówimy po francusku od… do…, używamy przyimków de… à… Pamiętaj, żeby utworzyć formy ściągnięte z rodzajnikami określonymi le, les (du/des, au/aux).
Gdy mówimy, że coś jest w jakiejś odległości od czegoś, stosujemy konstrukcję …est/sont à… mètres/kilomètres de… (…jest/są… metrów/kilometrów od…):
Francuski przyimek miejsca en odpowiada polskiemu przyimkowi w, do lub na.
Przyimka en użyjemy przed nazwami kontynentów:
en Europe, en Asie, en Amérique, en Australie, en Afrique
Przyimka en użyjemy przed nazwami państw rodzaju żeńskiego:
en Grèce, en Grande-Bretagne, en Suisse, en Norvège, en Russie, en Chine, en Italie
Zwróćmy uwagę, że nazwy państw rodzaju męskiego zakończone są zwykle na spółgłoskę, np. le Japon lub le Maroc (wyjątkami są tu le Canada i le Mexique), a nazwy państw rodzaju żeńskiego mają zwykle na końcu e nieme, np. la France, la Grèce, l’Argentine.
Przyimka en użyjemy przed nazwami regionów:
en Mazurie, en Silésie, en Provence, en Alsace.
UWAGA! Jeśli w zdaniu występuje słowo la région, np. la région de Pays de la Loire, wtedy przed nim stawiamy przyimek dans. Porównaj:
Francuski przyimek miejsca dans odpowiada polskiemu przyimkowi w, na.
Za pomocą przyimka dans nie tylko określamy miejsce, ale też przestrzeń, której rzeczownik dotyczy:
Przyimka dans użyjemy go też przed nazwami gór:
Jak już wspomnieliśmy, przyimek dans stoi przed rzeczownikiem la région.
W odniesieniu do słowa la ville przyimek dans oznacza w obrębie miasta, w przestrzeni miasta, a przyimek en (en ville) – na mieście, poza domem.
Francuski przyimek miejsca chez odpowiada polskiemu przyimkowi u. Używamy go w stosunku do osób.
Wyrażenie być u siebie po francusku odmienia się przez osoby:
je suis chez moi – ja jestem u siebie
tu es chez toi – ty jesteś u siebie
il est chez lui – on jest u siebie
elle est chez elle – ona jest u siebie
nous sommes chez nous – my jesteśmy u siebie
vous êtes chez vous – wy jesteście u siebie
ils sont chez eux – oni są u siebie
elles sont chez elles – one są u siebie.
Po czasowniku aller (iść, jechać; dokąd?) oraz po être (być; gdzie?) w odniesieniu do osób zastosujemy przyimek chez. Zachowujemy ten przyimek po czasownikach wyrażających kierunek powrotny, po przyimku de (de chez), np.:
Przyimek chez z zaimkiem osobowym (np. moi) znaczy u siebie / w swoim domu (mieszkaniu), np.:
Przyimek derrière oznacza za, a przyimkiem o znaczeniu przeciwstawnym jest devant (przed).
Przyimek sur oznacza na, a przyimek sous – pod.
Przyimek entre znaczy między/pomiędzy i jest używany podobnie jak w języku polskim.
Przyimek par oznacza przez/poprzez.
Przyimek parmi oznacza wśród/pośród.
Przyimek vers oznacza w kierunku/ku.
Przyimka depuis w znaczeniu od używamy, kiedy mamy na uwadze czas podróży:
Rozpocznij naukę francuskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Na koniec poznajmy różne wyrażenia przyimkowe służące do powiedzenia, gdzie coś się znajduje lub skąd albo dokąd zmierza. Wszystkie wymienione wyrażenia łączą się z przyimkiem de.
près de – blisko | Près de ma maison, il y a un joli parc. – Blisko mojego domu jest ładny park. |
loin de – daleko od | Mes parents habitent loin de chez nous. – Moi rodzice mieszkają daleko od nas. |
en face de – naprzeciwko | La bibliothèque se trouve en face de la pharmacie. – Biblioteka znajduje się naprzeciwko apteki. |
autour de – wokół | Les gens se sont réunis autour du monument. – Ludzie zgromadzili się wokół pomnika. |
au-dessus de – nad | Nous allons accrocher ce tableau au-dessus du lit. – Zamierzamy zawiesić ten obraz nad łóżkiem. |
au-dessous de – pod | Mettez votre signature au-dessous du texte. – Proszę podpisać się pod tekstem. |
au coin de – w rogu | Il y a un restaurant sympa au coin de la rue. – Na rogu ulicy jest miła restauracja. |
en haut de – na górze | Tous les détails se trouvent en haut de cette page. – Wszystkie szczegóły znajdują się na górze tej strony. |
en bas de – na dole | Signez en bas de la page, s’il vous plaît. – Proszę podpisać na dole strony. |
au fond de – w głębi | Il se sont assis au fond de la salle. – Usiedli w głębi sali. |
le long de – wzdłuż | Nous nous promenons le long de la Seine. – Spacerujemy wzdłuż Sekwany. |
à côté de – obok | Il habite à côté. – On mieszka obok. |
au centre de – w centrum / w środku/ na środku | Au centre de notre ville, il y a une grande place. – W centrum naszego miasta jest duży plac. |
au milieu de – w środku / pośród | Il se sent seul au milieu des gens. – On czuje się samotny pośród ludzi. |
au bord de – na brzegu, na skraju, nad | Mes amis ont une jolie cabane au bord du lac. – Moi przyjaciele mają uroczy domek nad jeziorem. au bord de la rue – na brzegu ulicy au bord de la route – na skraju drogi / na poboczu au bord de la mer – nad morze(m) / na brzegu morza au bord du lac – nad jezioro / nad jeziorem. |
au bout de – na końcu | Au bout de cette rue, il y a un café. On y va ? – Na końcu tej ulicy jest kawiarnia. Pójdziemy tam? Wyrażenie au bout de znaczy na końcu (czego) i odnosi się do miejsca, przestrzeni. W odniesieniu do czasu i do miejsca w znaczeniu bardziej przenośnym, np. końca filmu, listy, lekcji, stosujemy à la fin (de): À la fin du film, tout le monde pleurait. – Na koniec filmu wszyscy płakali. |
à gauche de – na lewo od / po lewej stronie (czego) / w lewo à droite de – na prawo od / po prawej stronie (czego) / w prawo | D’abord, vous tournez à gauche de l’église et puis vous prenez la première rue à droite. – Najpierw skręcacie na lewo od kościoła, a potem w pierwszą ulicę w prawo. Gdy określamy stronę (prawą, lewą) w stosunku do osoby, mówimy: sur ma droite – po mojej prawej stronie sur votre gauche – po waszej/pani/pana/państwa lewej stronie. |
Jak widzisz, w języku francuskim stosowanie prépositions de lieu jest podobne jak w języku polskim. Zapamiętaj, że wiele wyrażeń przyimkowych kończy się przyimkiem de. Ważne jest, aby nie zapominać o tworzeniu form ściągniętych z rodzajnikami określonymi le, les (de + le = du / de + les = des).
Niżej znajdziesz ćwiczenia, dzięki którym utrwalisz poznane przyimki i wyrażenia przyimkowe służące do określenia miejsca.
Wstaw w poniższe zdania brakujące francuskie przyimki miejsca.
Ewa
Czas na przypomnienie podstawowych informacji o adjectifs et pronoms possessifs, czyli o zaimkach dzierżawczych, które pozwalają na wyrażenie przynależności (kiedy coś należy do kogoś).
Karolina
W języku francuskim występują trzy typy rodzajników: nieokreślone, określone, cząstkowe. W tym artykule omówimy użycie rodzajników nieokreślonych i określonych. Przeczytaj i zrozum, jakie informacje o rzeczowniku przekazuje każdy z nich.
Ewa
Język francuski wydaje się wielu osobom trudny głównie ze względu na wymowę. Dlatego wyjaśniamy dwa podstawowe zagadnienia fonetyczne, dzięki którym łatwiej opanujesz rozumienie tekstu mówionego. Zapraszamy Cię do świata elizji i łączeń międzywyrazowych.
