Przeczenie i odmowa (la négation) to niezbędne elementy komunikowania się. W tym artykule dowiesz się, jak poprawnie tworzyć zdania przeczące w języku francuskim.
Wyraz non jest najkrótszym sposobem zaprzeczenia:
– Tu viens ? (Idziesz?)
– Non, je reste (Nie, zostaję).
Wyrazu pas w znaczeniu nie używamy wtedy, gdy wyrażamy jakąś opozycję:
– Il vient samedi ? – On przyjeżdża w sobotę?
– Non, pas samedi, dimanche. – Nie, nie w sobotę, w niedzielę.
W tym dialogu przeciwieństwem dla soboty jest niedziela. Popatrz na jeszcze jeden przykład:
Partykułę pas najczęściej postawimy:
przed zaimkiem osobowym
pas moi, pas lui – nie ja, nie on
przed przymiotnikiem
pas prêt – niegotowy
przed przysłówkiem
pas aujourd’hui – nie dzisiaj
pas si vite – nie tak szybko.
Podstawową formą przeczącą czasownika jest ne… pas:
Zauważ, że czasownik, który chcemy zaprzeczyć, stawiamy między wyrazy ne i pas.
Jeżeli po czasowniku stawiamy bezokolicznik, to w zdaniu przeczącym elementy przeczenia ne… pas dotyczą pierwszego czasownika:
Przeczenie ne… pas możemy wzmocnić, dodając wyrażenie du tout – wcale:
Zwróć uwagę, że Francuzi, żeby powiedzieć, że są głodni używają czasownika mieć, dosł. mają głód (avoir faim). Nie powiedzą: Je suis faim. Podobnie w wyrażeniach avoir soif – być spragnionym, avoir sommeil – być śpiącym. Ale: avoir envie – mieć ochotę.
Oto najpopularniejsze wyrażenia przeczące:
ne… plus | już nie… |
ne… jamais | nigdy nie… |
ne… personne | nikogo nie… |
ne… rien | nic/niczego/niczym nie… |
Na przykład:
Gdy w zdaniu przeczącym używamy zwrotu il y a, partykułę ne stawiamy przed y, pamiętając o elizji (il n’y a…), a drugą część przeczenia na końcu zwrotu:
Pamiętaj o elizji (il n’y a…), czyli zastąpieniu apostrofem końcowego e w wyrazie przeczącym ne, gdy występuje przed wyrazem rozpoczynającym się od samogłoski. W tym przypadku nie napiszemy: il ne y a, tylko il n'y a.
Słowa rien (nic), personne (nikt) mogą być podmiotem w zdaniu. Stosujemy wówczas tylko pierwszy element przeczenia ne:
Aby zgodzić się z rozmówcą, w języku francuskim w zdaniu twierdzącym używamy słowa aussi, a w zdaniu przeczącym wyrażenia non plus (też nie):
– Tu parles français ? – Mówisz po francusku?
– Moi aussi. – Ja też.
– Tu ne parles pas chinois ? – Nie mówisz po chińsku?
– Moi non plus. – Ja też nie.
Na pytanie zadane w formie przeczÄ…cej odpowiadamy si zamiast oui:
– Tu ne connais pas la femme de Robert ? – Nie znasz żony Roberta?
– Si, je la connais. – Tak/Owszem, znam ją.
Po przeczeniu możemy użyć przed rzeczownikiem determinantów określonych:
rodzajnika określonego: le, la, l’, les
zaimków dzierżawczych: mon, ton, son itd.
zaimków wskazujących: ce, cet, cette, ces.
Po przeczeniu nie używamy:
rodzajnika nieokreślonego – un, une, des
rodzajnika cząstkowego – du, de la, de l’, des.
Zamiast tego użyjemy przyimka de:
Zasada ta nie dotyczy zdań ze zwrotem c’est un/une, ce sont des…:
Gdy przeczenie odnosi się do dwóch rzeczowników (ani…, ani…), stosujemy formę ne… ni… ni…
Po tej konstrukcji opuścimy rodzajnik nieokreślony lub cząstkowy, natomiast zachowamy determinanty określone:
W zdaniu przeczącym możemy użyć przed rzeczownikiem słowa aucun (r.m. – żaden) / aucune (r.ż. – żadna). Opuszczamy wówczas drugi element przeczenia pas: ne… aucun(e):
Pamiętaj, że zaimek aucun/aucune występuje w liczbie pojedynczej.
W języku mówionym znika pierwszy element przeczenia ne i słyszymy:
Skracane są również niekiedy formy zaimka osobowego (je – j’; tu – t’) lub przyimka (de – d’):
Jak widzisz, w języku francuskim jest wiele sposobów na wyrażenie przeczenia. Stosowanie negacji ma duże znaczenie dla komunikacji, ponieważ pozwala wyrazić negatywne stwierdzenia i informować np. o braku czegoś. Ważne jest, aby zrozumieć różne sposoby wyrażania przeczenia i stosować je poprawnie w zależności od sytuacji.
Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na francuski, stosując zasady opisane w artykule.