W tym artykule przypomnijmy zasady tworzenia rodzaju żeńskiego oraz liczby mnogiej przymiotników w języku francuskim oraz przybliżymy kwestie związane z miejscem przymiotnika w zdaniu.
W rodzaju żeńskim przymiotnik przyjmuje na końcu wyrazu e nieme, które nie jest czytane, ale sprawia, że wymawiamy ostatnią spółgłoskę, np.:
élégant (elegancki) | élégante (elegancka) |
intelligent (inteligentny) | intelligente (inteligentna) |
américain (amerykański) | américaine (amerykańska) |
japonais (japoński) | japonaise (japońska) |
rond (okrągły) | ronde (okrągła) |
Do tej grupy należą też nazwy niektórych kolorów, np.:
vert (zielony) | verte (zielona) |
gris (szary) | grise (szara) |
brun (brązowy) | brune (brązowa) |
blanc (biały) | blanche (biała) |
Istnieją jednak przymiotniki, w których dodanie e na końcu nie zmienia wymowy, np.:
bleu (niebieski) | bleue (niebieska) |
noir (czarny) | noire (czarna) |
espagnol (hiszpański) | espagnole (hiszpańska) |
original (oryginalny) | originale (oryginalna) |
Niektóre przymiotniki w rodzaju męskim mają w pisowni e nieme na końcu wyrazu. Wtedy rodzaj żeński ma tę samą formę co rodzaj męski, np.:
vide (pusty) | vide (pusta) |
propre (czysty) | propre (czysta) |
moderne (nowoczesny) | moderne (nowoczesna) |
confortable (wygodny) | confortable (wygodna) |
Do tej grupy należy też część przymiotników nazywających kolory:
rouge (czerwony) | rouge (czerwona) |
rose (różowy) | rose (różowa) |
jaune (żółty) | jaune (żółta) |
beige (beżowy) | beige (beżowa) |
Liczbę mnogą tworzymy poprzez dodanie końcówki -s do przymiotnika. Nie ma to wpływu na wymowę wyrazu:
âgé/âgée (starszy/starsza) | âgés/âgées (starsi/starsze) |
moderne/moderne (nowoczesny/nowoczesna) | modernes/modernes (nowocześni/nowoczesne) |
amusant/amusante (zabawny/zabawna) | amusants/amusantes (zabawni/zabawne) |
triste/triste (smutny/smutna) | tristes/tristes (smutni/smutne) |
Przymiotniki zakończone na s w liczbie pojedynczej rodzaju męskiego nie wymagają już końcówki liczby mnogiej, np.:
un peintre français (francuski malarz) | des peintres français (francuscy malarze) |
Uwaga!
Przymiotniki (i rzeczowniki) zakończone na -au, -eau piszemy w liczbie mnogiej z literą x, a nie s na końcu wyrazu, np.:
un nouveau bateau (nowy statek) | de nouveaux bateaux (nowe statki) |
un beau cadeau (piękny upominek) | de beaux cadeaux (piękne upominki) |
un nouveau style (nowy styl) | de nouveaux styles (nowe style) |
Zapamiętaj!
Jeśli przymiotnik postawimy przed rzeczownikiem, to w liczbie mnogiej rodzajnik des zastąpimy przyimkiem de, np.:
Miejsce przymiotnika w języku francuskim jest zwykle po rzeczowniku. Rodzaj i liczbę przymiotnika uzgadniamy z rodzajem i liczbą rzeczownika.
Oto kilka przykładów przymiotników, które zawsze stoją za rzeczownikiem:
przymiotniki określające narodowość (lub kraj pochodzenia)
przymiotniki określające kolory
Przed rzeczownikiem natomiast postawimy przymiotniki takie jak:
petit (mały) | petite (mała) |
grand (duży) | grande (duża) |
gros (gruby) | grosse (gruba) |
bon (dobry) | bonne (dobra) |
jeune (młody) | jeune (młoda) |
Poniższe trzy przymiotniki, które mają formy nieregularne, również stoją przed rzeczownikiem:
beau/bel (piękny) | belle (piękna) |
nouveau/nouvel (nowy) | nouvelle (nowa) |
vieux/vieil (stary) | vieille (stara) |
Formy bel, nouvel, vieil stawiamy przed rzeczownikami rodzaju męskiego zaczynającymi się od samogłoski lub h niemego. Oto przykład:
Przymiotnik może zostać wzmocniony przysłówkiem très (bardzo), np.:
un homme chic – elegancki mężczyzna
une femme chic – elegancka kobieta
Zamiast chic możemy też użyć słowa élégant(e).
Pamiętaj, że w języku francuskim, w przeciwieństwie do polskiego, przymiotnik stawiamy zwykle po rzeczowniku. Przymiotnik stojący przed rzeczownikiem jest zdecydowanie rzadszy.
Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na francuski, stosując zasady opisane w artykule.
