Od zera do miliarda – poznaj włoskie liczebniki główne
Barbara
wtorek, 20 lutego 202420.02.2024
Język:
W języku włoskim, podobnie jak w polskim wyróżniamy liczebniki główne i porządkowe. Z tego artykułu dowiesz się, jak zapisywać te pierwsze oraz w jakich sytuacjach możemy ich używać. O liczebnikach porządkowych możesz przeczytać tutaj: Jak mówić o kolejności po włosku – liczebniki porządkowe w praktyce.
Liczebniki główne – podstawy i wyjątki
Forma liczebników głównych pozostaje niezmieniona, niezależnie od rodzaju rzeczownika, przy którym stoją.
Liczebniki główne – od 1 do 90
Wyjątek stanowi uno, które występuje także w funkcji rodzajnika nieokreślonego. Stąd uno giorno nie będzie poprawne, użyjemy tutaj skróconej formy un – un giorno (jeden dzień, jakiś dzień). W przypadku rzeczowników w rodzaju żeńskim niezaczynających się na samogłoskę, użyjemy formy una– una ragazza (jedna dziewczyna, jakaś dziewczyna). Powiemy un amico – jeden przyjaciel, jakiś przyjaciel. Spójrz na poniższe przykłady:
Quanto tempo ti serve per finire questo compito? Un giorno o due giorni?
Ile czasu potrzebujesz, żeby skończyć to zadanie? Jeden czy dwa dni?
Un giorno Marco diventerà famoso, ne sono sicuro.
Pewnego dnia Marco stanie się sławny, jestem tego pewien.
W pierwszym przykładzie pojawia się liczebnik uno(jeden) w skróconej formie undostosowanej do rodzaju rzeczownika. W drugim natomiast unfunkcjonuje jako rodzajnik nieokreślony.
Spójrz na podane poniżej liczebniki:
1 – uno
11 – undici
2 – due
12 – dodici
3 – tre
13 – tredici
4 – quattro
14 – quattordici
5 – cinque
15 – quindici
6 – sei
16 – sedici
7 – sette
17 – diciassette
8 – otto
18 – diciotto
9 – nove
19 – diciannove
10 – dieci
20 – venti
Kolejne liczebniki oznaczające dziesiątki to:
30 – trenta
40 – quaranta
50 – cinquanta
60 – sessanta
70 – settanta
80 – ottanta
90 – novanta
Liczebniki główne – setki i tysiące
Sto to po włosku cento, a tysiąc mille. Zapamiętaj, że w liczbie mnogiej mille zamienimy na mila, np. duemila oznacza dwa tysiące.
Setki tworzymy regularnie: 300 – trecento
400 – quattrocento
500 – cinquecento
600 – seicento
700 – settecento
800 – ottocento
900 – novecento
Liczebniki główne – miliony i miliardy
Liczebniki milione (milion) i miliardo (miliard) tworzą konstrukcje z przyimkiem di:
due milioni di euro – dwa miliony euro,
sei miliardi di dollari – sześć miliardów dolarów.
W pisowni nie łączą się z innymi liczebnikami.
Liczebniki złożone
Liczebniki złożone zapisujemy najczęściej łącznie. Tworzymy je, łącząc dziesiątkę z jednostką, np.:
ventidue (22)
cinquantacinque (55)
sessantasei (66).
Gdy dołączamy uno lub otto (rozpoczynające się od samogłoski), ostatnia samogłoska dziesiątki znika:
ventuno, nie ventiuno (21),
trentuno (31)
quarantotto (48).
Trejako ostatni człon liczebników złożonych zapisujemy z akcentem: trentatré (33), duecentotrentatré (233).
Chcesz bez problemu negocjować ceny czy liczyć po włosku?
Rozpocznij naukę włoskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Dostęp do nauki wybranego języka i 4 tryby nauki: fiszki, słuchanie, pisanie, wymowa.
Ponad 1200 lekcji z zakresu codziennej komunikacji, słownictwa, gramatyki i języka biznesowego.
Inteligentny Algorytm Powtórek, który analizuje Twoje postępy w nauce.
Ponad 250 godzin nagrań prawdziwych native speakerów.
Jak po włosku powiedzieć „plus”, a jak „minus”? Użyjemy tu słówka più oznaczającego również więcej oraz meno – mniej. Znak dzielenia odczytamy jako diviso, a mnożenia per. Wynik natomiast poprzedzimy czasownikiem fa (jest to forma trzeciej osoby liczby pojedynczej czasownika fare – robić).
Oto przykłady działań w języku włoskim:
2 + 2 = 4
Due più due fa quattro.
6 – 1 = 5
Sei meno uno fa cinque.
12 : 4 = 3
Dodici diviso quattro fa tre.
2 x 3 = 6
Due per tre fa sei.
Zapamiętaj
Liczebniki główne są nieodmienne, za wyjątkiem uno (jeden). Powiemy due studenti – dwóch studentów, ale uno studente – jeden student, una studentessa – jedna studentka.
Liczebniki główne mają najczęściej pisownię łączną, przez co mogą tworzyć naprawdę długie wyrazy, np. tremiladuecentotrentacinque to 3235.
Liczebnik mille (tysiąc) w liczbie mnogiej przyjmuje formę mila.
Facciamo pratica!
Przetłumacz podane poniżej zdania z języka polskiego na włoski:
Cztery razy pięć to dwadzieścia.
Quattro per cinque fa venti.
Jadę dziewiętnastką (o autobusie, tramwaju).
Prendo il diciannove.
To tylko dwanaście miesięcy.
Sono solo dodici mesi.
Jej brat ma osiemnaście lat.
Suo fratello ha diciotto anni.
Mój wujek zarabia dwa tysiące euro.
Mio zio guadagna duemila euro.
Monika zdobyła trzydzieści pięć punktów na ostatnim egzaminie.
Monica ha ottenuto trentacinque punti all’ultimo esame.
Mama kupiła trzy kilogramy ziemniaków i butelkę mleka.
La mamma ha comprato tre chili di patate e una bottiglia di latte.
Mój brat urodził się w tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątym siódmym roku.
Mio fratello è nato nel millenovecentonovantasette.
Która jest godzina? Jest dwudziesta trzydzieści.
Che ore sono? Sono le venti e trenta.
Sześćdziesiąt minus piętnaście to czterdzieści pięć.
Sessanta meno quindici fa quaranta cinque.
Podobają Ci się nasze treści?
Mów pełnymi zdaniami w każdej sytuacji!
Rozwiń znajomość języka obcego z aplikacją
Prestonly. 7-dniowy okres próbny z pełnym dostępem.