W języku niemieckim w zdaniach oznajmujących orzeczenie (czasownik w formie osobowej) występuje zawsze na drugim miejscu. Taką kolejność określa się jako szyk prosty. Oto jego przykłady:
W zdaniach rozpoczynających się od podmiotu (wykonawcy czynności) kolejność poszczególnych elementów jest następująca:
1 | 2 | 3 | 4 |
Sie | sind | selten | zu Hause. |
wer? | macht was? | wann? | wo? / wohin? |
podmiot | orzeczenie | okolicznik czasu | okolicznik miejsca |
Podobnie jak w języku polskim, możemy rozpocząć zdanie od innej jego części niż podmiot. Musimy natomiast pamiętać o tym, że czasownik pojawi się jako drugi.
Porównaj:
1 | 2 | 3, 4… |
Ich | koche | manchmal. |
Manchmal | koche | ich. |
Nie powiemy: Manchmal ich koche.
Jest to jeden z typowych błędów popełnianych przez osoby uczące się niemieckiego, dlatego warto już na początku nauki zwracać uwagę na prawidłowy szyk zdania.
Spójrz na kilka podobnych przykładów:
Ich bin selten traurig. | Jestem rzadko smutna. |
Ich habe morgen frei. | Mam jutro wolne. |
Określniki częstotliwości oraz określniki czasu w prostym zdaniu oznajmującym, rozpoczętym od podmiotu, znajdują się zazwyczaj zaraz po orzeczeniu (odmienianym czasowniku). Popatrz:
Warto przypomnieć sobie podstawowe określenia częstotliwości
immer – zawsze
oft, häufig – często
manchmal – czasami
selten – rzadko
nie – nigdy
Zapamiętaj również następujące określenia czasu:
gestern – wczoraj
heute – dzisiaj
morgen – jutro.
Miej świadomość, że na początku zdania mogą się pojawić też dwuczłonowe okoliczniki czasu, np.:
im Dezember – w grudniu
Anfang März – na początku marca
jeden Tag – każdego dnia.
Czasownik (orzeczenie) nadal będzie wtedy na drugim miejscu w zdaniu, chociaż nie będzie drugim wyrazem.
Aby skutecznie komunikować się w języku niemieckim, warto zacząć mówić pełnymi zdaniami. Na początku mogą to być proste wypowiedzi. Tworząc zdania, zwracaj uwagę na kolejność wyrazów i pamiętaj, żeby czasownik zawsze był na drugim miejscu. Viel Glück!
Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na niemiecki, stosując zasady opisane w artykule.