Jak powiedzieć po włosku, że czegoś jest dużo, mało lub za dużo? W tym artykule przyjrzymy się różnym przykładom zdań, w których pojawiają się przysłówki ilościowe (avverbi di quantità). Poznamy także konteksty użycia włoskiego tutto.
Wyrazy molto, tanto, poco i troppo mogą pełnić różne funkcje w zdaniu. W zależności od tego, z jaką częścią mowy się łączą, są odmienne lub nie.
Przyjrzyjmy się trzem kontekstom, w których może wystąpić molto:
przed rzeczownikiem – molto występuje tutaj w znaczeniu ‘dużo, wiele’ i jest odmienne (czyli odmieniamy je przez rodzaj i liczbę: molto, molti, molta, molte ). Spójrz na podane poniżej przykłady:
molto latte – dużo mleka
molti mesi – wiele miesięcy
molta acqua – dużo wody
molte persone – wiele osób
po czasowniku – molto występujące po czasowniku pozostaje nieodmienne, ma wtedy znaczenie ‘dużo’, np.:
jako wzmocnienie przymiotnika lub przysłówka – molto występuje tu w znaczeniu ‘bardzo’ i jest nieodmienne, np.:
molto bene – bardzo dobrze
molto bello – bardzo ładny
Tanto jest synonimem molto. Gdy stoi przed rzeczownikiem, odmienia się w taki sam sposób:
tanto caffè – dużo kawy
tanti anni – wiele lat
tanta minestra – dużo zupy
tante settimane – wiele tygodni.
W większości kontekstów można używać tych wyrazów wymiennie, np.:
molte cose = tante cose – wiele rzeczy
lavora molto = lavora tanto – dużo pracuje
W znaczeniu ‘bardzo’ częściej wystąpi molto.
Troppo oznacza ‘zbyt dużo, za bardzo’ i w zdaniu zachowuje się tak jak molto i tanto. Spójrz na poniższe przykłady zdań:
Poco oznacza ‘mało, niewiele’:
Uwaga! W liczbie mnogiej zapisywane jest z h:
pochi (r.m.)
poche (r.ż.)
Od skróconego słowa poco (po’) pochodzi wyrażenie un po’ – trochę. Jeśli następuje po nim rzeczownik, musimy dodać po nim przyimek di. Przyjrzyj się poniższym przykładom zdań:
Do molto, tanto i poco możemy przyłączyć końcówkę -issimo, by wzmocnić ich znaczenie, np.:
Tutto oznacza ‘wszystko’. Jeśli stanie przed rzeczownikiem, może też mieć znaczenie ‘cały/cała/całe’ lub w lm. ‘wszyscy/wszystkie’. Używamy wówczas następującej konstrukcji:
tutto il giorno – cały dzień
tutta la torta – cały tort
Końcówkę tutto dostosowujemy do liczby i rodzaju rzeczownika, którego wyraz ten dotyczy.
Spójrz na przykłady w rodzaju męskim:
w liczbie pojedynczej
tutto il mondo – cały świat
tutto lo zucchero – cały cukier
tutto l’olio – cały olej
w liczbie mnogiej
tutti i signori – wszyscy panowie
tutti gli ospiti – wszyscy goście
oraz w rodzaju żeńskim:
w liczbie pojedynczej
tutta la pasta – cały makaron
tutta l’acqua – cała woda
w liczbie mnogiej
tutte le signore – wszystkie panie
tutte le attrici – wszystkie aktorki.
Jeśli chcemy powiedzieć po włosku, że czegoś jest dużo, użyjemy przysłówków molto lub tanto. Należy pamiętać o ich odmianie. Przysłówki te łączą się także z czasownikami, np. lavoro molto/tanto – dużo pracuję. Wtedy pozostają nieodmienne. Mogą one również występować w znaczeniu ‘bardzo’ – wtedy również nie będą się odmieniały. Troppo odpowiada polskiemu ‘zbyt dużo, za bardzo’, a poco oznacza ‘mało’. Od tego pochodzi skrót un po’ (un poco) – trochę. Tutto występuje w dwóch znaczeniach: ‘wszystko’ oraz ‘cały/cała/całe’, gdy stoi przed rzeczownikiem.
Przetłumacz podane poniżej zdania z języka polskiego na włoski:
