Preposizioni – przyimki w języku włoskim

W języku włoskim często stosowane są przyimki. To nieodmienne części zdania, które zastępują odmianę rzeczownika przez przypadki. Włoskie rzeczowniki mają taką samą formę w każdym przypadku, dlatego dużo częściej posługujemy się przyimkami. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są najczęściej stosowane przyimki i w jakich kontekstach możemy ich użyć. Przyjrzymy się przyimkom bez rodzajników, są to tzw. preposizioni semplici (przyimki proste).

Podstawowe przyimki w języku włoskim to: a, in, da, di, per, fra/tra, con. Mają one różne znaczenia, zależnie od kontekstu.

Przyimek a

Często używane wyrażenia z przyimkiem a to:

  • a + nazwa miejsca

    • a scuola w szkole

    • a teatro w teatrze

    • a casa – w domu / do domu

Vado a casa a piedi.
Idę do domu na piechotę.

  • a + nazwa miasta 

Maria abita a Roma con la sua famiglia.
Maria mieszka w Rzymie ze swoją rodziną.

  • andare + a + bezokolicznik – iść coś zrobić

Vado a dormire.
Idę spać.

  • cominciare + a + bezokolicznik – zaczynać coś robić

Comincio a studiare.
Zaczynam się uczyć.

  • a + nazwa miesiąca

Il mio compleanno è a luglio.
Moje urodziny są w lipcu.

  • a + osoba (konstrukcja celownika: komu?)

Do il libro a Giuseppe.
Daję książkę Józefowi.

Przyimek in

Przyimek in często możemy spotkać w następujących kontekstach:

  • in + nazwa państwa lub regionu

Vado in Italia due volte all’anno.
Jeżdżę do Włoch dwa razy w roku.

Marco abita a Puglia.
Marek mieszka w Apulii.

  • in + nazwa środka lokomocji 

Di solito vado in macchina al lavoro.
Zazwyczaj jadę do pracy samochodem.

Preferite andare in treno o in pullman?
Wolicie jechać pociągiem czy autokarem?

  • in + nazwa miejsca

Vado in biblioteca.
Idę do biblioteki.

Siamo in aeroporto.
Jesteśmy na lotnisku.

Sono in cucina.
Jestem w kuchni.

  • in + via + nazwa ulicy – przy ulicy…

Abitiamo in via Giuseppe Verdi.
Mieszkamy przy ulicy Giuseppe Verdiego.

Przyimek da

Poniżej znajdziesz przykłady użycia przyimka da:

  • venire + da + nazwa miasta

Vengo da Roma.
Przyjeżdżam z Rzymu.

  • da + osoba

Siamo da Giuseppe.
Jesteśmy u Józefa.

Andiamo da Giuseppe.
Jedziemy do Józefa.

  • da + określenie czasu

    • da ieri – od wczoraj

Studio da due ore.
Uczę się od dwóch godzin.

  • da + bezokolicznik/rzeczownik (przeznaczenie czegoś)

    • macchina da scrivere – maszyna do pisania

    • sala da pranzo– jadalnia (dosł. sala do obiadu)

    • cose da fare – rzeczy do zrobienia

Ho moltissime cose da fare.
Mam mnóstwo rzeczy do zrobienia.

Przyimek di 

Często używane wyrażenia z przyimkiem di to:

  • essere + di + nazwa miasta

Sono di Pisa.
Jestem z Pizy.

Stefano è di Milano.
Stefan jest z Mediolanu.

  • wyrażenia w dopełniaczu:

    • una lezione di tedesco – lekcja (czego?) niemieckiego

    • il figlio di Maria – syn (czyj?) Marii 

    • un libro di Giuseppe – książka (czyja?) Józefa

Di chi è questo libro?
Czyja to książka?

  • di + nazwa materiału, z którego coś jest zrobione: 

    • di metallo – z metalu

    • di legno – z drewna

Questo tavolo è di legno.
Ten stół jest z drewna.

  • finire + di + bezokolicznik – kończyć coś robić

Finisco di lavorare alle 16.
Kończę pracować o 16.


Uwaga! Przed samogłoską di może ulec skróceniu do d’ (d’estate – latem, d’inverno – zimą, un bicchiere d’acqua – szklanka wody).

Przyimek per

Oto konteksty użycia przyimka per:

  • Przyimek ten jest najbliższy polskiemu „dla”, np.:

Questo è un regalo per Giuseppe.
To jest prezent dla Józefa.

  • Łączymy go z czasownikiem partire:

Parto per Roma.
Wyjeżdżam do Rzymu.

Partiamo per la Sicilia.
Wyjeżdżamy na Sycylię.

  • Używamy go także z rzeczownikami oznaczającymi środki transportu:

    • il treno per Firenze – pociąg do Florencji

A che ora parte il treno per Firenze?
O której godzinie odjeżdża pociąg do Florencji?

  • per + określenie czasu, np.:

    • per tre ore – przez trzy godziny

    • per tutta la vita – przez całe życie

Marco ha lavorato per tutta la sua vita.
Marek pracował przez całe swoje życie.

Chcesz opanować włoskie przyimki?

Rozpocznij naukę włoskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:

  • Dostęp do nauki wybranego języka i 4 tryby nauki: fiszki, słuchanie, pisanie, wymowa.
  • Ponad 1200 lekcji z zakresu codziennej komunikacji, słownictwa, gramatyki i języka biznesowego.
  • Inteligentny Algorytm Powtórek, który analizuje Twoje postępy w nauce.
  • Ponad 250 godzin nagrań prawdziwych native speakerów.

Przyimki fra i tra

Przyimki fra i tra są synonimami, możemy używać ich wymiennie. Służą do określenia:

  • miejsca (między, pomiędzy, wśród)

Il letto si trova tra l’armadio e il tavolino.
Łóżko znajduje się między szafą a stolikiem.

Tra Varsavia e Cracovia ci sono circa 300 chilometri.
Między Warszawą a Krakowem jest około 300 kilometrów.

Mi piace stare tra gli amici.
Lubię przebywać wśród przyjaciół.

  • czasu

    • fra un’ora – za godzinę

Usciamo di casa fra un’ora.
Wychodzimy z domu za godzinę.

  • odległości

    • tra cento metri – za sto metrów

Tra cento metri devi fermarti.
Za sto metrów musisz się zatrzymać.

Uwaga! Zaleca się nie powtarzać jednakowych dźwięków obok siebie, więc lepiej napisać fra tre settimane niż tra tre settimane. Oba wyrażenia mają jednak to samo znaczenie – za trzy tygodnie.

Przyimek con

Przyimek con określa:

  • związek lub współdziałanie („z”)

Vado a teatro con te.
Idę z tobą do teatru.

Abito con la mia famiglia a Roma.
Mieszkam z moją rodziną w Rzymie.

  • sposób („z”, „za pomocą”)

Ti ascolto con attenzione.
Słucham cię z uwagą.

Andiamo in vacanza con la macchina di Giulia.
Jedziemy na wakacje samochodem Julii.

  • cechy, właściwości

È un ragazzo con i capelli chiari.
To chłopak z jasnymi włosami.

A Marco piace una ragazza con gli occhi verdi.
Markowi podoba się dziewczyna z zielonymi oczami.

Podsumowanie

Przyimki to nieodmienna część zdania. Stosujemy je często w języku włoskim, ponieważ zastępują one odmianę rzeczownika przez przypadki. Najważniejsze przyimki w języku włoskim to: a, in, da, di, per, fra/tra, con. Nie da się przypisać każdemu z nich jednego tłumaczenia na polski, bo ich znaczenie zależy od kontekstu. Najlepiej więc uczyć się ich w konkretnych wyrażeniach.

Facciamo pratica!

Przetłumacz poniższe zdania z języka polskiego na włoski, stosując przyimki a, in, da, di, per, fra/tra, con.

  1. Moi przyjaciele mają dom na Sycylii.
    I miei amici hanno una casa in Sicilia.

  2. Idę zrobić zakupy.
    Vado a fare la spesa.

  3. Jestem u mojej siostry w Warszawie.
    Sono da mia sorella a Varsavia.

  4. Za dwie minuty zaczyna się lekcja francuskiego.
    Fra due minuti comincia la lezione di francese.

  5. Lubię spędzać czas z moją rodziną.
    Mi piace passare il tempo con la mia famiglia.

  6. Ile może kosztować złoty pierścionek?
    Quanto può costare un anello d’oro?

  7. Chcę tańczyć przez całą noc.
    Voglio ballare per tutta la notte.

  8. Pobieramy się za rok.
    Ci sposiamo tra un anno.

  9. We wrześniu jedziemy do Włoch, do Mediolanu.
    A settembre andiamo in Italia, a Milano.

  10. Z którego peronu odjeżdża pociąg?
    Da quale binario parte il treno?

Więcej z języka włoskiego

Barbara

Włoska gramatyka: przewodnik po rodzajniku określonym

Odkryj, jak właściwie stosować rodzajniki określone do rozróżnienia rodzaju rzeczowników, zrozum wyjątki i specjalne przypadki. Poznaj włoską gramatykę dzięki naszemu przewodnikowi.

Barbara

Zaimki osobowe (pronomi personali) w języku włoskim

Naucz się, jak używać zaimków osobowych w języku włoskim. W artykule znajdziesz przegląd funkcji, użycia i odmiany zaimków osobowych. Przykłady, kontekst i praktyczne wskazówki – to wszystko czeka na Ciebie w artykule.

Barbara

Włoska gramatyka: odmiana czasowników regularnych w czasie teraźniejszym (presente indicativo)

Naucz się odmiany włoskich czasowników. W języku włoskim czasowniki regularne odmieniają się według trzech koniugacji. W artykule omówimy każdą z nich i przyjrzymy się