W tym artykule przyjrzymy się włoskim cząstkom ci oraz ne. Omówimy różne konteksty, w jakich się pojawiają, dzięki czemu nauczysz się ich używać poprawnie.
Ci – przykłady użycia
Zaczniemy od cząstki ci. Oto konteksty, w których możemy jej używać:
ci w funkcji przysłówka miejsca
Siamo stati a Roma la settimana scorsa e domani ci andiamo di nuovo.
Byliśmy w Rzymie w zeszłym tygodniu, a jutro znów tam jedziemy.
forma zaimka noi
Ci vediamo!
Do zobaczenia! (dosł. Widzimy się!)
Ci fai vedere le foto nuove?
Pokażesz nam nowe zdjęcia?
ci + czasownik essere
Ci z czasownikiem essere wskazuje na istnienie, obecność kogoś lub czegoś, np.:
C’è Giuseppe?
Jest Józef?
ci + czasownik stare
Ci z czasownikiem stare może odnosić się do miejsca, np.:
In questa casa non ci sta piùnessuno.
W tym domu nikt już (tu) nie mieszka.
ci + czasownik avere
Ci z czasownikiem avere, szczególnie w języku mówionym, wzmacnia znaczenie czasownika „mieć, posiadać” lub stojących obok niego zaimków. Pojawia się przede wszystkim w pytaniach i odpowiedziach dotyczących stanu posiadania:
– Hai le chiavi? – Sì, ce le ho.
– Masz klucze? – Tak, mam (tu je).
ci + czasownik volere
Ci z czasownikiem volere wskazuje na czynnik, który musi wystąpić, żeby czegoś dokonać. Pojawia się często, gdy mowa o ilości czasu niezbędnej do wykonania danej czynności, np.:
Ci vogliono due oreper arrivare a Milano.
Potrzeba dwóch godzin, żeby dojechać do Mediolanu.
ci + czasownik sentire i vedere
Ci może stanąć też obok czasowników oznaczających wrażenia zmysłowe: sentire (słyszeć) i vedere (widzieć). Form z ci używamy, gdy mowa nie o tym, co widzimy lub słyszymy, ale o samej zdolności widzenia lub słyszenia, np.:
Ci senti bene?
Dobrze słyszysz?
Non civedo bene da qui.
Nie widzę stąd dobrze.
wyrażenia z a, con, in i su
Ci nawiązuje do wyrażeń z a, con, in i su, np.:
– Sei riuscito a entrare? – No, non ci sono riuscito.
– Udało ci się wejść? – Nie, nie udało mi się (to).
– Lavori con loro? – Sì, ci lavoro da un anno.
– Pracujesz z nimi? – Tak, pracuję z nimi od roku.
– Credi nel destino? – Sì, ci credo.
– Wierzysz w przeznaczenie? – Tak, wierzę (w nie).
– Hai riflettuto sulla mia proposta? – No, non ci ho ancora riflettuto.
– Myślałeś już nad moją propozycją?– Nie, jeszcze nad nią nie myślałem.
Zapamiętaj czasowniki:
abituarsi a – przyzwyczaić się do
affezionarsi a – przywiązać się do
aggiungere a – dodać do
avvicinarsi a – zbliżyć się do
contare su – liczyć na
credere in – wierzyć w coś, kogoś
credere a – wierzyć komuś, czemuś
partecipare a – brać udział w
pensare a – myśleć o
provare a – próbować coś zrobić
riflettere su – rozmyślać nad
riuscire a – dać radę coś zrobić / udać się
scommettere su – stawiać na coś; obstawiać coś
Ne – przykłady użycia
Cząstki ne używamy w następujących kontekstach:
ne + określenia ilości
Ne w funkcji zaimka cząstkowego pojawia się przy określeniach ilości i nawiązuje do zbioru, z którego daną część wskazujemy, np.:
– Quante mele vuoi? – Ne voglio due.
– Ile chcesz jabłek? – Chcę (z nich) dwa.
ne po konstrukcji z przyimkiem di (w języku potocznym)
Ne powtarza informację zawartą w wyrażeniu z di i pełni funkcję ekspresywną – powtórzona informacja wysuwa się w zdaniu na pierwszy plan, np.:
Dei tuoi amici, ne ho conosciuti finora solo due.
dosł. Z twoich przyjaciół, poznałem z nich do tej pory tylko dwóch.
Di problemi, ne hai già abbastanza.
Problemów masz (ich) już wystarczająco dużo.
wskazywanie na miejsce
Ne może zastępować wyrażenia z przyimkami di lub da, na polski tłumaczone jest jako „stamtąd; z niej/niego”, np.:
Roma è bellissima! Ne sono appena tornata (ne da Roma).
Rzym jest przepiękny!Właśnie stamtąd wróciłam.
Si è chiuso in casa e non ne vuole uscire (ne di casa).
Zamknął się w domu i nie chce stamtąd wyjść.
ne z czasownikami łączącymi się z przyimkiem di
Ne będzie się pojawiało obok czasowników łączących się z przyimkiem di, np.:
Parliamo di politica.
Rozmawiamy o polityce.
Ne parliamo.
Rozmawiamy o niej.
Non ne parliamo più.
Nie mówmy już o tym.
Żeby poprawnie używać ne, trzeba wiedzieć, które czasowniki łączą się z przyimkiem di. Oto lista tych najbardziej przydatnych:
accorgersi di – uświadomić sobie coś
capire di – rozumieć coś z czegoś
dimenticar(si) di – zapominać o czymś
discutere di – dyskutować o czymś
mi/ti/leimporta di – mnie/ciebie/ją obchodzi, że / obchodzi coś
innamorarsi di – zakochać się w kimś/czymś
interessarsi di – interesować się czymś
occuparsi di – zajmować się czymś
parlare di – mówić o czymś
pensare di – myśleć o czymś, mieć zdanie na temat czegoś
pentirsi di – żałować czegoś
raccontare di – opowiadać o czymś
rendersi conto di – zdać sobie sprawę z czegoś
ricordar(si) di – pamiętać o czymś
ringraziare di – dziękować za coś
sapere di – wiedzieć o czymś
soffrire di – cierpieć na (o przypadłości, chorobie)
stancarsi di – męczyć się czymś
vantarsi di – chwalić/przechwalać się czymś
vergognarsi di – wstydzić się czegoś
Zależy Ci na szlifowaniu włoskiego?
Rozpocznij naukę włoskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:
Dostęp do nauki wybranego języka i 4 tryby nauki: fiszki, słuchanie, pisanie, wymowa.
Ponad 1200 lekcji z zakresu codziennej komunikacji, słownictwa, gramatyki i języka biznesowego.
Inteligentny Algorytm Powtórek, który analizuje Twoje postępy w nauce.
Ponad 250 godzin nagrań prawdziwych native speakerów.