Cząstki CI oraz NE w języku włoskim

W tym artykule przyjrzymy się włoskim cząstkom ci oraz ne. Omówimy różne konteksty, w jakich się pojawiają, dzięki czemu nauczysz się ich używać poprawnie.

Ci – przykłady użycia

Zaczniemy od cząstki ci. Oto konteksty, w których możemy jej używać:

  • ci w funkcji przysłówka miejsca

Siamo stati a Roma la settimana scorsa e domani ci andiamo di nuovo.
Byliśmy w Rzymie w zeszłym tygodniu, a jutro znów tam jedziemy.

  • forma zaimka noi

Ci vediamo!
Do zobaczenia! (dosł. Widzimy się!)

Ci fai vedere le foto nuove?
Pokażesz nam nowe zdjęcia?

  • ci + czasownik essere

Ci z czasownikiem essere wskazuje na istnienie, obecność kogoś lub czegoś, np.:

C’è Giuseppe?
Jest Józef?

  • ci + czasownik stare

Ci z czasownikiem stare może odnosić się do miejsca, np.:

In questa casa non ci sta più nessuno.
W tym domu nikt już (tu) nie mieszka.

  • ci + czasownik avere

Ci z czasownikiem avere, szczególnie w języku mówionym, wzmacnia znaczenie czasownika „mieć, posiadać” lub stojących obok niego zaimków. Pojawia się przede wszystkim w pytaniach i odpowiedziach dotyczących stanu posiadania: 

Hai le chiavi? – Sì, ce le ho.
– Masz klucze? – Tak, mam (tu je).

  • ci + czasownik volere

Ci z czasownikiem volere wskazuje na czynnik, który musi wystąpić, żeby czegoś dokonać. Pojawia się często, gdy mowa o ilości czasu niezbędnej do wykonania danej czynności, np.:

Ci vogliono due ore per arrivare a Milano.
Potrzeba dwóch godzin, żeby dojechać do Mediolanu.

  • ci + czasownik sentire i vedere

Ci może stanąć też obok czasowników oznaczających wrażenia zmysłowe: sentire (słyszeć) i vedere (widzieć). Form z ci używamy, gdy mowa nie o tym, co widzimy lub słyszymy, ale o samej zdolności widzenia lub słyszenia, np.:

Ci senti bene?
Dobrze słyszysz?

Non ci vedo bene da qui.
Nie widzę stąd dobrze.

  • wyrażenia z a, con, in i su

Ci nawiązuje do wyrażeń z a, con, in i su, np.:

Sei riuscito a entrare? – No, non ci sono riuscito.
– Udało ci się wejść? – Nie, nie udało mi się (to).

Lavori con loro? – Sì, ci lavoro da un anno.
– Pracujesz z nimi? – Tak, pracuję z nimi od roku.

Credi nel destino? – Sì, ci credo.
– Wierzysz w przeznaczenie? – Tak, wierzę (w nie).

Hai riflettuto sulla mia proposta? – No, non ci ho ancora riflettuto.
– Myślałeś już nad moją propozycją? – Nie, jeszcze nad nią nie myślałem.

Zapamiętaj czasowniki:

  • abituarsi a – przyzwyczaić się do

  • affezionarsi a – przywiązać się do

  • aggiungere a – dodać do

  • avvicinarsi a – zbliżyć się do

  • contare su – liczyć na

  • credere in – wierzyć w coś, kogoś

  • credere a – wierzyć komuś, czemuś

  • partecipare a – brać udział w

  • pensare a – myśleć o

  • provare a – próbować coś zrobić

  • riflettere su – rozmyślać nad

  • riuscire a – dać radę coś zrobić / udać się

  • scommettere su – stawiać na coś; obstawiać coś

Ne – przykłady użycia

Cząstki ne używamy w następujących kontekstach:

  • ne + określenia ilości

Ne w funkcji zaimka cząstkowego pojawia się przy określeniach ilości i nawiązuje do zbioru, z którego daną część wskazujemy, np.:

Quante mele vuoi? – Ne voglio due.
– Ile chcesz jabłek? – Chcę (z nich) dwa.

  • ne po konstrukcji z przyimkiem di (w języku potocznym)

Ne powtarza informację zawartą w wyrażeniu z di i pełni funkcję ekspresywną – powtórzona informacja wysuwa się w zdaniu na pierwszy plan, np.:

Dei tuoi amici, ne ho conosciuti finora solo due.
dosł. Z twoich przyjaciół, poznałem z nich do tej pory tylko dwóch.

Di problemi, ne hai già abbastanza.
Problemów masz (ich) już wystarczająco dużo.

  • wskazywanie na miejsce

Ne może zastępować wyrażenia z przyimkami di lub da, na polski tłumaczone jest jako „stamtąd; z niej/niego”, np.:

Roma è bellissima! Ne sono appena tornata (ne da Roma).
Rzym jest przepiękny! Właśnie stamtąd wróciłam.

Si è chiuso in casa e non ne vuole uscire (ne di casa).
Zamknął się w domu i nie chce stamtąd wyjść.

  • ne z czasownikami łączącymi się z przyimkiem di

Ne będzie się pojawiało obok czasowników łączących się z przyimkiem di, np.:

Parliamo di politica.
Rozmawiamy o polityce.

Ne parliamo.
Rozmawiamy o niej.

Non ne parliamo più.
Nie mówmy już o tym.

Żeby poprawnie używać ne, trzeba wiedzieć, które czasowniki łączą się z przyimkiem di. Oto lista tych najbardziej przydatnych:

  • accorgersi di – uświadomić sobie coś

  • capire di – rozumieć coś z czegoś

  • dimenticar(si) di – zapominać o czymś

  • discutere di – dyskutować o czymś

  • mi/ti/le importa di – mnie/ciebie/ją obchodzi, że / obchodzi coś

  • innamorarsi di – zakochać się w kimś/czymś

  • interessarsi di – interesować się czymś

  • occuparsi di – zajmować się czymś

  • parlare di – mówić o czymś

  • pensare di – myśleć o czymś, mieć zdanie na temat czegoś

  • pentirsi di – żałować czegoś

  • raccontare di – opowiadać o czymś

  • rendersi conto di – zdać sobie sprawę z czegoś

  • ricordar(si) di – pamiętać o czymś

  • ringraziare di – dziękować za coś

  • sapere di – wiedzieć o czymś

  • soffrire di – cierpieć na (o przypadłości, chorobie)

  • stancarsi di – męczyć się czymś

  • vantarsi di – chwalić/przechwalać się czymś

  • vergognarsi diwstydzić się czegoś

Zależy Ci na szlifowaniu włoskiego?

Rozpocznij naukę włoskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:

  • Dostęp do nauki wybranego języka i 4 tryby nauki: fiszki, słuchanie, pisanie, wymowa.
  • Ponad 1200 lekcji z zakresu codziennej komunikacji, słownictwa, gramatyki i języka biznesowego.
  • Inteligentny Algorytm Powtórek, który analizuje Twoje postępy w nauce.
  • Ponad 250 godzin nagrań prawdziwych native speakerów.

Facciamo pratica!

Wykorzystując podane powyżej zasady, przetłumacz zdania z języka polskiego na włoski.

  1. Nie widzę dobrze przy tym słabym świetle.
    Non ci vedo bene con questa luce fioca.

  2. Odpocznij, ja się tym zajmę (dosł.: ja o tym pomyślę).
    Riposati, ci penso io.

  3. Stefan ma trzech braci, ale nie znam żadnego z nich.
    Stefano ha tre fratelli, ma non ne conosco nessuno.

  4. Na takie osoby jak ty zawsze mogę liczyć.
    Sulle persone come te, ci posso sempre contare.

  5. Jestem w domu i nie chcę stąd wychodzić.
    Sono a casa e non ne voglio uscire.

  6. Dobrze nam tu i nie chcemy się przeprowadzać.
    Ci stiamo bene e non vogliamo trasferirci.

  7. Uczyłam się tych zasad lata temu, ale nic z nich nie pamiętam.
    Ho studiato queste regole anni fa, ma non ne ricordo nulla.

  8. Polityka jest dla niego bardzo ważna. Ciągle o niej dyskutuje.
    La politica è molto importante per lui. Ne discute sempre.

  9. Mam nadzieję, że nie będzie problemów.
    Spero che non ci siano problemi.

  10. Maria ciągle mówi o Fabianie, bo jest w nim zakochana.
    Maria parla sempre di Fabio perché n’è innamorata.

Więcej z języka włoskiego

Barbara

Włoska gramatyka: przewodnik po rodzajniku określonym

Odkryj, jak właściwie stosować rodzajniki określone do rozróżnienia rodzaju rzeczowników, zrozum wyjątki i specjalne przypadki. Poznaj włoską gramatykę dzięki naszemu przewodnikowi.

Barbara

Zaimki osobowe (pronomi personali) w języku włoskim

Naucz się, jak używać zaimków osobowych w języku włoskim. W artykule znajdziesz przegląd funkcji, użycia i odmiany zaimków osobowych. Przykłady, kontekst i praktyczne wskazówki – to wszystko czeka na Ciebie w artykule.

Barbara

Włoska gramatyka: odmiana czasowników regularnych w czasie teraźniejszym (presente indicativo)

Naucz się odmiany włoskich czasowników. W języku włoskim czasowniki regularne odmieniają się według trzech koniugacji. W artykule omówimy każdą z nich i przyjrzymy się