Włoska gramatyka: odmiana czasowników regularnych w czasie teraźniejszym (presente indicativo)

Włoskie czasowniki regularne odmieniają się według trzech koniugacji. Zwróć uwagę na końcówkę czasownika w bezokoliczniku:

  • -ARE – to końcówka dla pierwszej koniugacji,

  • -ERE – dla drugiej,

  • -IRE – dla trzeciej.

Czasowniki I grupy

Poniżej odmiana czasownika z grupy pierwszej:

Grupa I (-are)
parlare – mówić, rozmawiać

io

parlo

tu

parli

lui/lei/Lei

parla

noi

parliamo

voi

parlate

loro

parlano


Aby prawidłowo odmienić czasownik w czasie teraźniejszym, po odcięciu od bezokolicznika końcówki -are dodajemy właściwą końcówkę – np. dla pierwszej osoby liczby pojedynczej będzie to -o, dla drugiej -i, dla trzeciej -a.

Zwróć uwagę na to, że w odmianie czasowników, w których przed końcówką -ARE pojawia się g lub c, w drugiej osobie liczby pojedynczej oraz w pierwszej osobie liczby mnogiej stawiamy dodatkowo literę h, która zabezpiecza dźwięki [g] i [k] przed zmiękczeniem. Spójrz na przykłady poniżej:

  • io pago – ja płacę, ale:

  • tu paghi (bo czytamy [pagi], nie [padżi] – jak byłoby bez h)

    Oggi paghi tu.
    Dziś ty płacisz.

  • noi paghiamo

    Anche noi paghiamo le tasse.
    My też płacimy podatki.

Podobna zasada obowiązuje w przypadku odmiany czasownika giocare:

  • io gioco – ja gram, bawię się, ale:

  • tu giochi

    Giochi a calcio con noi?
    Grasz z nami w piłkę?

  • noi giochiamo

    Giochiamo spesso al computer.
    Często gramy na komputerze.

Uwaga! Zapamiętaj, że w trzeciej osobie liczby mnogiej akcent pada na trzecią sylabę od końca, a nie – jak podpowiada nam polska intuicja – na drugą: parlano, lavorano, viaggiano.

Najczęściej używane czasowniki regularne zakończone na -ARE to:

  • abitare – mieszkać

  • aiutare – pomagać

  • amare – kochać

  • arrivare – przyjeżdżać

  • ascoltare – słuchać

  • cominciare – zaczynać

  • comprare – kupować

  • costare – kosztować (o cenie)

  • cucinare – gotować

  • entrare – wchodzić

  • fumare – palić (papierosy)

  • giocare – grać, bawić się

  • guardare – oglądać, patrzeć

  • lavare – myć

  • lavorare – pracować

  • mangiare – jeść

  • pagare – płacić

  • parlare – mówić, rozmawiać

  • portare – przynosić

  • riposare – odpoczywać

  • studiare – uczyć się, studiować

  • tornare – wracać

  • viaggiare – podróżować.

Czasowniki II grupy

Czasowniki drugiej koniugacji odmieniają się w następujący sposób:

Grupa II (-ere)
scrivere – pisać

io

scrivo

tu

scrivi

lui/lei/Lei

scrive

noi

scriviamo

voi

scrivete

loro

scrivono

Do grupy najczęściej używanych czasowników regularnych zakończonych na -ERE należą:

  • accendere – włączać, zapalać

  • chiedere – pytać, prosić

  • chiudere – zamykać

  • conoscere – znać

  • correggere – poprawiać

  • correre – biec

  • leggere – czytać

  • perdere – gubić, tracić, przegrywać

  • prendere – brać

  • ridere – śmiać się

  • rispondere – odpowiadać

  • scendere – schodzić, wychodzić, wysiadać

  • scrivere – pisać

  • vedere – widzieć

  • vendere – sprzedawać

  • vincere – wygrywać

  • vivere – żyć, mieszkać.

Czasowniki III grupy

Czasowniki trzeciej koniugacji będziemy odmieniać następująco:

Grupa III (-ire)

Model I
dormire – spać

Model II
finire – kończyć

io

dormo

finisco

tu

dormi

finisci

lui/lei/Lei

dorme

finisce

noi

dormiamo

finiamo

voi

dormite

finite

loro

dormono

finiscono

Zauważ, że w tabeli przedstawione są dwa różne schematy odmiany czasowników zakończonych na -IRE. Część z nich będzie się odmieniać regularnie (tak jak czasownik dormire), np.:

  • aprire – otwierać

  • fuggire – uciekać

  • offrire – oferować, częstować, postawić coś komuś

  • partire – wyruszać, wyjeżdżać

  • sentire – czuć, słyszeć

  • servire – służyć, być potrzebnym.

Oto przykłady zdań z ich użyciem:

Apri la finestra, per favore.
Otwórz okno, proszę.

Domani i nostri amici partono per la Francia.
Jutro nasi przyjaciele wyjeżdżają do Francji.

Non ti sento.
Nie słyszę cię.

Formy pozostałych czasowników będą się różnić we wszystkich osobach liczby pojedynczej oraz w trzeciej osobie liczby mnogiej – pojawi się tu dodatkowo cząstka -isc-. Wymowa połączenia sc będzie różna: twarda [k] (finisco, finiscono) lub zmiękczona [sz], gdy po c stoi i lub e (finisci, finisce).

Najczęściej używane czasowniki odmieniające się w ten sposób to prócz finire:

  • capire – rozumieć

  • condire – przyprawiać, doprawiać

  • preferire – woleć

  • pulire – czyścić

  • restituire – oddawać, zwracać

  • spedire – wysyłać

  • unire – łączyć.

Przyjrzyjmy się tym czasownikom w zdaniach:

Non capisco niente.
Nic nie rozumiem.

Preferisci il tè o il caffè?
Wolisz herbatę czy kawę?

Oggi Anna e Stefano puliscono la casa, perciò non possono venire con noi.
Dziś Anna i Stefan sprzątają w domu, dlatego nie mogę pójść z nami.

Włoska odmiana sprawia Ci problemy?

Rozpocznij naukę włoskiego w aplikacji do nauki języków Prestonly. Wypróbuj bezpłatnie przez 7 dni i zyskaj:

  • Dostęp do nauki wybranego języka i 4 tryby nauki: fiszki, słuchanie, pisanie, wymowa.
  • Ponad 1200 lekcji z zakresu codziennej komunikacji, słownictwa, gramatyki i języka biznesowego.
  • Inteligentny Algorytm Powtórek, który analizuje Twoje postępy w nauce.
  • Ponad 250 godzin nagrań prawdziwych native speakerów.

Facciamo pratica!

Wykorzystując opisane powyżej zasady, uzupełnij zdania czasownikiem w odpowiedniej formie:

  1. Luisa e Marco _______ a Milano. (vivere, loro)
    Luisa e Marco vivono a Milano.

  2. _______ italiano? (parlare, tu)
    Parli italiano?

  3. Non _______ niente. (capire, noi)
    Non capiamo niente.

  4. A che ora _______ la lezione? (finire, lei)
    A che ora finisce la lezione?

  5. Ogni domenica _______ a calcio. (giocare, noi)
    Ogni domenica giochiamo a calcio.

  6. Quante ore _______? (dormire, voi)
    Quante ore dormite?


Więcej z języka włoskiego

Barbara

Zaimki osobowe (pronomi personali) w języku włoskim

Naucz się, jak używać zaimków osobowych w języku włoskim. W artykule znajdziesz przegląd funkcji, użycia i odmiany zaimków osobowych. Przykłady, kontekst i praktyczne wskazówki – to wszystko czeka na Ciebie w artykule.

Barbara

Włoska gramatyka: przewodnik po rodzajniku określonym

Odkryj, jak właściwie stosować rodzajniki określone do rozróżnienia rodzaju rzeczowników, zrozum wyjątki i specjalne przypadki. Poznaj włoską gramatykę dzięki naszemu przewodnikowi.